حمید آشنا - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته فقه و حقوق جزاء واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
محمدمهدی داداشی چکان - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته فقه و حقوق جزاء واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
جمال بیگی - نویسنده مسئول- استادیار گروه فقه و حقوق جزا، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

در حالیکه اغلب مهندسی ناظر، عمده مسئولیت خود را در مباحث فنی دانسته و تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات احتمالی و یا ارتقاء دانش خود در حوزه های فنی معطوف می دارند، متاسفانه به هنگام بروز سوانح خسارت بار در حین عملیات ساختمانی و حتی در زمان بهره برداری و شروع استفاده از بنا، آنچه که به آن پرداخته می شود، نه مباحث فنی و تکنیکی، که مباحث کاملاً حقوقی و قضایی است که متاسفانه مهندسین بطور معمول از این دانش بکلی بی بهره هستند. با توجه به مشکلات عدیده مهندسین ناظر در رشته های عمران و معماری در مواجهه با این سوانح و حضور در محاکم قضایی صالحه رسیدگی کننده به این پرونده ها و ناآشنایی مهندسین با موضوعات و نکات حقوقی مربوط به حرفه خود، متاسفانه در اغلب اوقات مدارک و مستندات محتوای پرونده و حتی اظهارات خود مهندس بر علیه او بوده که نهایتاً منجر به محکومیت بعضاً شدید ایشان به دلیل ناآشنایی با مباحث مسئولیت کیفری می گردد. در حالیکه بهره مندی از اندک اطلاعاتی از مسئولیت های کیفری و تهیه مستندات ساده در حین کار، یقیناً اگر منجر به تبرئه در دادگاه نمی شد، درصد تقصیر آن به شدت کاهش می یافت. بادرنظر گرفتن ماده 34 قانون نظام مهندسی در خصوص شناخت حیطه مسئولیت فنی و شخصی مهندس ناظر در باب مسائل فنی و حقوقی و با تکیه بر مباحث مسئولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نگارندگان این مقاله در صدد شفاف سازی وضعیت مهندسین ناظر در خصوص آشنایی بیشتر این قشر با مباحث کیفری مسئولیت در حیطه نظارت بر احداث بنا می باشند.

مسئولیت کیفری، مهندس ناظر، قانون مجازات اسلامی، قانون نظام مهندسی