مهدی شانظری - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سید علی محمد میرمحمدی میبدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
پوراندخت گلکار - پژوهشکده زیست فناوری و مهندسی زیستی، دانشگاه صنعتی اصفهان

مطالعه روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد کمک شایانی به درک اساس فیزیولوژیکی تحمل به تنش خشکی در گیاهان زراعی می نماید. این مطالعه به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد 27 زنوتیپ شامل 13 لاین تریتی پاپروم، 9 رقم گندم نان و 5 لاین امید بخش ترتیکاله به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرارو در سال زراعی 94-1393، تحت دو محیط تنش رطوبتی و عدم تنش ( نرمال ) صورت گرفت. مطابق با نتایج به دست آمده، تنش خشکی باعث کاهش معنی دار تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه؛=، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در زنوتیپ های گندم، تریتیکاله و ترتی پاپروم شد. براساس نتایج بدست آمده لاین های امیدبخش ترتیکاله با حداکثر تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه، بیشترین عملکرد بیولوژیک را در هر دومحیط نرمال و نش رطوبتی به خود اختصاص داده و دارای بالاترین شاخص برداشت بودند. لاین تریتی پاپروم St/b با حداقل صفات تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه، دارای کمترین عملکرد دانه و شاخص برداشت بود. بنابراین می توان گفت که دو صفت تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه از مهمترین عوامل مؤثر در بهبود عملکرد گندم تحت شرایط خشکی می باشند. نتایج این مطالعه نشان داد که لاین های امید بخش تریتیکاله 4108 و 4116 با داشتن حداکثر تحمل به تنش خشکی، می توانند در برنامه های به نژادی غلات برای افزایش تحمل به تنش خشکی به کار روند.

تنش خشکی، شاخص برداشت، غلات، عملکرد