محمدرضا کاویانپور - استادیاردانشکده عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی عضو پیوسته انجمن هیدرولیک
بابک محمدی - کارشناس ارشد هیدرولیک و سازه های آبی

ایجاد جهش آبی در مجاری شیبدار یکی از مسائل مورد توجه محققین بوده است. با ایجاد شیب معکوس در حوضچه­های جهش هیدرولیکی، طول مؤثر پرش کاهش یافته و لذا مستقیما طول حوضچه آرامش که از سازه های مهم سدها می باشندکاهش می یابد. پارامترهای استاتیکی این حوضچه ها قبلا مورد مطالعه محققان قرار گرفته است، اما هیچ اطلاعی از وضعیت فشارهای دینامیک وارد بر دیواره ها و کف این حوضچه ها گزارش نگردیده است. لذا در مقاله حاضر به بررسی و تجزیه وتحلیل نوسانات فشار در جهش هیدرولیکی تشکیل شده در حوضچه های آرامش شیب معکوس با شرایط مختلف جریان ورودی پرداخته شده است. به همین منظور آزمایشهائی در داخل یک فلوم در مرکز تحقیقات آب(وایسته به وزارت نیرو)انجام گرفت. این آزمایشات شامل اندازه گیری، ثبت و تجزیه و تحلیل نوسانات فشار در محل وقوع جهش هیدرولیکی در وضعیت تشکیل جهش در روی شیب و پای شیب ورودی حوضچه آرامشی با شیب کف معکوس می باشد. شیب ورودی حوضچه ° ٢٥ اختیار گردید و آزمایشات به ازای اعداد فرود ورودی ٦ و ٨ و ١٠ و سه شیب معکوس005/0و015/0و025/0 و طول حوضچه 5/1 متری تکرار گردید.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که زاویه شیب معکوس کف حوضچه آرامش بطور مستقیم به کاهش نوسانات فشارانجامیده و از آنجا که تجربیات گذشته و حال نشان داده که شیب های معکوس باعث کاهش طول حوضچه می گردند، لذا امیدمی رود که نتایج حاصل از این تحقیق گام مؤثری در طراحی بهینه و اقتصادی این حوضچه ها برداشته باشد.

حوضچه آرامش، جهش هیدرولیکی، نوسانات فشار، آشفتگی، کاویتاسیون، فشار دینامیک