نواب دانشی - دانشجوی دکترای آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد، شهرکرد- ایران
بهزاد قربانی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد

برنج پس از گندم مهمترین نقش را در تغذیه جمعیت رو به افزایش کشورمان دارد، برای تولید یک کیلو گرم برنج، کشاورزان مجبورند که 2 تا 3برابر بیشتر از سایر غلات در مزارع برنج از آب استفاده کنند، با توجه به تنوع زیاد شرایط محیطی و ارقام مختلف برنج یک روش استاندارد برای آبیاری وجود ندارد. در این مقاله، به بررسی مطالعات صورت گرفته در استانهای مختلف کشور، با موضوع کم آبیاری و اعمال رژیمهای مختلف آبیاری در زراعت برنج، و در نهایت تجزیه و تحلیل آن پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد که در بیش از 81% مطالعات مورد بررسی، رژیمهای اعمال شده آبیاری و شیوههای کمآبیاری عمدتاً به روش تناوب چند روزه، یا تعداد روزهای پس از محو شدن آب از روی زمین میباشند. روشهای دیگر از جمله آبیاری بر مبنای مراحل مختلف رشد و همچنین SRI کمتر اعمال شده است. با این حال در کشورمان تقریبا تمامی نتایج حاکی از ترجیح تیمارهای تناوب آبیاری بر شیوه غرقاب دائمی میباشد. این مهم حتی در شرایط اعمال سطوح مختلف کود یا شوری نیز صادق است. در آبیاری تناوبی به طور کلی فواصل زمانی 5 تا 8 روز برای شمال کشور و 1 تا 2 روز برای مناطق مرکزی و جنوبی پیشنهاد شده است. نتایج از مقایسه تیمارهای آبیاری متناوب در مقایسه با شرایط غرقاب دائمی سنتی ( عمدتاً 5 سانتیمتری) به عنوان تیمار شاهد بدست آمده است، و بنظر میرسد توجهی به نیاز آبی برنج در محل نشده است، که میتواند در این موضوع که نتیجه حاصله مطلوبترین شیوه پیشنهادی باشد، تردید ایجاد نماید.

برنج، ایران، کم آبیاری، تناوب آبیاری