احد یوسفی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی پردیس ابوریحان - دانشگاه تهران
عبدالرضا صالحی - دانشیار گروه علوم دامی پردیس ابوریحان - دانشگاه تهران
آناهیت نظری قادیکلایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی پردیس ابوریحان - دانشگاه تهران
محمدباقر صیاد نژاد - کارشناس مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور - کرج

صفات تولید شیر از مهم ترین صفات در برنامه های اصلاح نژاد گاوی سیبی هستند. در این پژوهش برای بررسی روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولید شیر، مقدار چربی، مقدار پروتئین، در صد چربی، در صد پروتئین و سن در اولین زایش در گاوهای هلشتاین ایران از اطلاعات رکوردهای 305 روز شیفتگی و دو نوبت دوشش در روز مربوط به دوره اول شیفتگی طی سال های 1٬372 - 1٬387 استفاده شد. برای تعیین عوامل مؤثر بر تغییرات صفات مورد مطالعه و در نهایت استخراج مدل مناسب برای ارزیابی به ژنتیکی از رویه GLM نرم افزار SAS به شد. پارامترهای ژنتیکی با استفاده از نرم افزار ASREML روش حداکثر درست نمایی محدود شده REML مدل حیوانی تک صفت برای شیفتگی عمل محاسبه گردید. مقادیر وراثت پذیری و انحراف معیار برای صفات مقدار تولید شیر، مقدار چربی، مقدار پروتئین، در صد چربی و میزان در صد پروتئین به ترتیب 0/0061± 0/2 ، 0/0064 ± 0/2 ، 0/0086 ± 0/22 ، 0/0065 ± 0/32 و 0/0096 ± 0/34 برآورد گردید. میزان وراثت پذیری سن اولین زایش 0/153 برآورد گردید. روند ژنتیکی با استفاده از ضریب رگرسیون میانگین ارزش ارثی در سال تولد و روند فنوتیپی نیز با استفاده از ضریب رگرسیون میانگین صفات در سال تولد محاسبه شد. روند ژنتیکی برای صفات تولید شیر، مقدار چربی و مقدار پروتئین مثبت و به ترتیب برابر 2/47±47/89 ، 0/06±0/97 و 0/067± 1/25 کیلوگرم و برای در صد چربی و در صد پروتئین منفی و 0/0004± 0/0075 و 0/00015 ± 0/0024 - بود. روند فنوتیپی برای صفات تولید شیر، مقدار چربی، مقدار پروتئین و در صد چربی مثبت برآورد شد. این روند برای صفت در صد پروتئین منفی بود. روند ژنتیکی و فنوتیپی برای سن اولین زایش به ترتیب 2/559 - و 20/0118 - بود.

روند ژنتیکی، روند فنوتیپی ، صفات تولید شیر، کاوه هلشتاین، سن اولین زایش