عاطفه مهدی زاده - کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور سیرجان، گروه شیمی

در بررسی آلودگی رسوبات دریا به فلزات سنگین آگاهی از میزان کل فلز شاخص مناسبی برای تخمین آلودگی نیست؛ زیرا فلزات معمولاً به شکلهای قابل تبادل پیوند شده با بخش های کربناتی، اکسیدها، سولفیدها و ترکیبات آلی و در ساختمان بلوری کانی ها وجود دارند. بسته به پیوند فلز با هر کدام از این اجزاء، میزان قابلیت تحرک و دسترسی زیستی آنها متفاوت خواهد بود. در تحقیق حاضر از استخراج متوالی جهت متمایز کردن اشکال مختلف عناصر (Speciation) در رسوب استفاده شده است. قدرت استخراج کننده از مرحلهای به مرحله بعد افزایش یافته و در نهایت به استخراج کننده های بسیار قوی و شدیداً اسیدی می رسد که قادر به تخریب شبکه بلوری کانی ها می باشند. بر این اساس در این تحقیق میزان فلزات سنگین کادمیوم و روی در رسوبات اسکله های شهید رجایی و فولاد بندرعباس با روش استخراج متوالی (BCR) استخراج و توسط روش طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرارگرفته و در نهایت توزیع فلزات در اشکال کربناتی، پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز، پیوند شده با فاز آلی و بخش موجود در ساختارهای کریستالی بررسی و گزارش شده است. هدف کلی از انجام این پژوهش، استخراج متوالی (BCR) جهت جداسازی فلزات سنگین(کادمیوم و روی) در رسوبات بستر اسکله شهید رجائی و اسکله فولاد می باشد. روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده که برای انجام آزمایشات، نمونه ها رسوبات بستر و با استفاده از رسوبگیر سطحی Vanveen Grab نمونه برداری شد. افزایش غلظت فلزات در بخش وابسته به مواد معدنی حاکی از آن است که غلظت فلزات در این رسوبات مربوط به شرایط طبیعی و زمین شناسی بوده و از سمیت کمی برخوردار می باشند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بخش قابل دسترس فلزات در سواحل اسکله شهید رجایی و اسکله فولاد نسبت کمتری از غلظت کلی فلزات روی و کادمیوم را به خود اختصاص می دهند.

استخراج متوالی،BCR، فلزات سنگین، رسوبات، بندر عباس