هادی نظری منظم - استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
محسن محمدی - کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا

توحید به معنای یگانگی باریتعالی و یکی از اصلی ترین بحث های اعتقادی نهج البلاغه است که از همان آغاز، تأثیر ژرفی بر فرهنگ و ادبیات فارسی گذاشته است، اندیشه های توحیدی- که محور اعتقادات اسلامی است- در فارزهای گوناگونی از نهج البلاغه، به بلاغت تمام از طبع روانحضرت علی (ع) جاری می شود و این مضمون متعالی به شیوه های مختلف در شعر شاعران فارسی نمود پیدا کرده است. شاعرانی مانند سنایی، فردوسی، نظامی، سعدی، مولوی، عطار، شبستری و ... به طور مستقیم و غیرمستقیم بیشتر آنها از نوع مطالعه در آثار مخلوقات و صنع و حکمت الهی است. در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی، نخست به موضوع توحید از دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج البلاغه پرداخته ایم و در ادامه، به ادله های توحیدی اشاره کرده ایم، سپس نمونه هایی از اشعار شاعران فارسی، از فردوسی تا وحشی بافقی ارائه شده تا توحید و اندیشه های توحیدی نهج البلاغه را در آینه ی شعر و ادب فارسی بیشتر بشناسیم.

امام علی (ع)، نهج البلاغه، توحید، شعر کهن فارسی