رضا رضالو - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
یحیی آیرملو - دانشجوی دکتری گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
پرویز پورکریمی - دانشجوی دکتری گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی

بازار، عنصری شهری با مکانی ثابت بوده که قرن ها در محل استقرار اولیه اش پابرجا مانده است، به گونه ای که حیات شهرو بازار به هم گره خورده و در بسیاری از موارد شهرها با بازارها معنا و مفهوم یافته اند. ممکن است بازار به گونه ایخودجوش و بنابر موقعیت مکانی شهر و همچنین ضرورت و نیاز جامعه شهری و روستایی شکل گرفته باشد. مسجد جامع و بازار دو عنصر شهری هستند که با تعامل و روابط متقابل در مرکز شهر قرار داشتند و ارگ نیز گاه در کنار مسجد و بازار به گونه ای مرتبط با این دو عنصر واقع می شد. مهم ترین عناصر در نظام ایدولوژیکی و مذهبی در مساجد و مدارس وحسینیه ها و تکایا بروز می کرد که اهم این عناصر در درون بازارها استقرار یافته بودند. بازارها و مراکز اقتصادی بعد از بناهای مذهبی، مهم ترین رکن شهرهای اسلامی هستند. وجود بازار در شهر ایرانی، ریشه در تاریخ، جغرافیا، و اقتصاد، فرهنگ، معماری و ارزش های جامعه داشته و در برگیرنده بنیادهای اقتصادی جامعه، نهادهای اجتماعی آن، میراث فرهنگی و انعکاس شرایط جغرافیای محدود در فضای واحد است. در پژوهش حاضر ویژگیهای معماری بازار قدیمی تبریز بررسی شده و نقش این ویژگیها در هویتیابی اسلامی شهر تبریز مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر نشان میدهد که بازار نقش مهمی در نمود هویت اسلامی این شهر ایفا نموده است.

بازار، تبریز، مولفههای معماری، هویت اسلامی شهر