نازنین علی زاده قناد - کارشناس ارشد انرژی معماری، مدرس گروه معماری و شهرسازی موسسه آموزش عالی خاوران مشهد
محمدرضا مبهوت - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری، عضو هیأت علمی موسسه آموزش عالی خاوران مشهد

بافت ها ی فرسوده وتاریخی شهرها به دلیل بافت سنتی، فرسودگی واحدهای مسکونی، عدم سهولت دسترسی، ضعف زیرساخت ها،مشکلات زیست محیطی و... مسیر رکود و عقب ماندگی را طی می کنند که خود منشأ بسیاری از مشکلات شهری از جمله مسائلاقتصادی- اجتماعی، کالبدی- فیزیکی، زیست محیطی و امنیتی می باشد که همه این ها زمینه ناپایداری را در شهرها فراهم کرده است. از سوی دیگر این بافت ها به سبب قابلیت های خاصی که از جهات مختلف دارند، ضرورت توجه به آنها را مطرح می سازد.برای رفع این مشکلات در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی، به شدت اقدامات همه جانبه در جهت احیاء، مرمت، بازسازی، نوسازی،توسعه و ساماندهی و به عبارت دیگر تجدید حیات شهری می باشد.همچنین اکثر شهرهای قدیمی به علت ارزش نهفته فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مراکز کهن شهری، چاره ای جز بازسازی و بهسازی این فضاها ندارند و تجارب بین المللی، حاکی ازتوفیق طرح های ارتقای کیفی شهری در تجدید حیات شهری و حفظ ارزشهای تاریخی این جوامع است. روش تحقیق بکارگرفته شده در این پژوهش ازنوع تحلیلی- توصیفی است و به سبب مباحث وسیع نظری و مقوله های کلی، مطالعات انجام شده برای بدست آوردن نتایج مطلوب براساس اصلیترین منابع موجود کتابخانهای و اسنادی انجام گرفته است. در این مقاله سعی بر آن است که پس از ارائه مفاهیم نوسازی و بهسازی شهری و....، ضرورت، اهداف و راهبردهای ارتقای کیفی بافت های فرسوده و تاریخی بیان شده، سپس به بیان فرهنگ سازی نوسازی و توسعه آن برای دستیابی به توسعه پایدار شهری پرداخته شده است. در نهایت روش های برخورد با بافت های فرسوده و تاریخی جهت برنامه ریزی ارتقای کیفی شهری تشریح شده است.

بافت شهری،بافت فرسوده،بافت تاریخی، تجدید حیات شهری