علی شماعی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران
مجتبی غفورزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد
یاسر حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران

شهر موجودی زنده و پویا است که کالبد آن در دوره های مختلف تحت تاثیر تحولات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی شکل می گیرد و تغییر می کند. در یک روند درست و سالم، این تحولات به گونه ای است که عناصر قدیمی شهرهامطابق نیازهای نوین احیا گردند. یکی از عوامل تاثیرگذار در انزوای بافت تاریخی، عوامل اقتصادی و اجتماعی می باشد که خود می تواند به طور مستقیم در فرسودگی بافت تاثیر گذار باشد. شهر یزد به عنوان اولین شهر خشت خام جهان دارای بافت تاریخیو ارزشمند که 9 محله را در بر می گیرد، می باشد، که از یکسو با گذر زمان و رشد و گسترش شهر و از سوی دیگر مهاجرتساکنان آن به سایر بخش های شهر، دچار انزوای اجتماعی و اقتصادی شده است، پژوهش حاضر به دنبال بررسی و تحلیل وضعیت اجتماعی و اقتصادی محلات واقع در بافت تاریخی شهر یزد می باشد. الگوی حاکم بر این پژوهش توصیفی تحلیلی می -باشد و جمع آوری اطلاعات این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای اسنادی و پیمایشی صورت گرفته ست. بخش قابل - توجهی از اطلاعات دست اول از طریق پرسشنامه و مطالعه ی میدانی جمع آوری و سپس به تحلیل وضع موجود پرداخته شده است. با استفاده از نرم افزار SPSS ، آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و عوامل تاثیر گذار در انزوای اجتماعی و اقتصادی بافت رتبه بندی شده و در نهایت با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP و نرم افزار ARC GIS به تحلیل و رتبه بندی جهت ساماندهی محلات پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان گر این است که در بافت تاریخی تعداد واحد های مسکونی به نسبت کمتر از تعداد خانوارها هستند و به طور کلی محلات پشت باغ و گنبد سبز بیشترینفرسودگی اجتماعی را دارا بوده اند؛ همچنین بر اساس دو دیدگاه و و با توجه به 9 شاخص، انزوای اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته و نشانگر این است که محلات پشت باغ و شش بادگیری دارای بیشترین میزان فرسودگی اقتصادی بوده است

انزوای اجتماعی و اقتصادی، مدل AHP ، رتبه بندی محلات، بافت تاریخی یزد