شیوا بهرامی - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
فرامرز طوطی - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمد علی برقی - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجید پور مقدم - گروه مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران

زئولیت های موجود در توف های سبز منطقه حصاربن واقع در جنوب غرب فیروزکوه، دارای اشکال شعاعی، اسفرولیتی، رشته ایی، دانه ایی بوده که حفرات، فضاهای خالی، ترک ها، شکستگی ها و رگه های سنگ را پر کرده اند. به طور کلی توف های سبز سازند کرج در این منطقه درجاتی از دگرگونی تدفینی را تحمل نموده اند. و همچنین در رگه ها و شکستگی ها تحت تاثیر سیالات هیدروترمال قرار گرفته اند. براساس مطالعات میکروسکوپی و آنالیزهای پراش پرتو ایکس XRD وجود این انواع از زئولیت ها به طور دقیق مشخص و بررسی شده است. زئولیت های تشکیل شده در منطقه مورد نظر از گروه هیولندایت، کلینوپتیلولیت، گروه ناترولیت و آنالسیم هستند. از دیگر کانی هایی که زئولیت های مزبور را در حفرات و رگه ها همراهی می کنند، کلسیت و کوارتز ثانویه می باشند. با توجه به مطالعات و بررسی های انجام شده تشکیل این زئولیت ها را می توان به نهشته گذاری سیالات هیدروترمال با منشأ آب های دریایی کم عمق و دریاچه ایی یا آب های جوی و زیرزمینی با ماهیت قلیایی و شور و یا حمل از منشا دیگری نسبت داد. اختلاف در نسبت های Na/Ca ،Na/K و Si/Al این آب های گردش کننده باعث تغییر در کانی شناسی و شیمی زئولیت ها و مجموعه کانی های اتوژنیک می شود.

فیروزکوه؛ توف سبز سازند کرج؛ سیالات هیدروترمال؛ زئولیت