افشین زهدی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

در منطقه زنجان، سازند الیکا واحد کربناتهای با سن تریاس میانی است، که به طور ناپیوسته بر روی سازند روته (پرمین) قرار داشته و در بالا نیز توسط شیلهای قرمز و سبز رنگ سازند شمشک به سن ژوراسیک زیرین تا میانی پوشیده شده است. در این تحقیق، به منظور تعیین نوع مدل دولومیتی شدن سازند الیکا از یک رخنمون سطحی در غرب زنجان استفاده شده است. سازند الیکا در این برش توسط سیالات دولومیتساز شدیداً تحت تأثیر قرار گرفته و سبب تشکیل دولوستون در کل طول ستون چینهشناسی این سازند شده است. بر اساس شواهد پتروگرافی و ژئوشیمیایی، سه نوع دولومیت شامل دولومیت نوع اول (نهان بلور)، دولومیت نوع دوم (ریز بلور) و دولومیت نوع سوم (دولومیتهای حفره پرکن)، تشخیص داده شده است. شواهد پتروگرافی نظیر اندازه ریز بلورهای دولومیت (به طور میانگین 35 میکرون) و سنگین بودن ایزوتوپهای اکسیژن (میانگین V-PDB -0.87) و کربن (میانگین PDB- +1.23) مؤید تشکیل این دولومیتها در شرایط نزدیک سطح زمین و عمق تدفین خیلی کم است. در طی تدفین بیشتر و فرآیند تبلور مجدد اندازه بلورهای دولومیت درشتتر شده است. منیزیم مورد نیاز برای تشکیل دولومیتهای سازند الیکا، از آب دریای تبخیر شده و تحت تأثیر مدل تراوش و نفوذ Seepage-Reflux تأمین شده است.

سازند الیکا؛ دولومیتی شدن؛ تریاس؛ زنجان