احسان رشیدی پور - کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی،دانشگاه آزاد مراغه
یوسف حسن زاده - استاد تمام مکانیک سیالات،دانشگاه تبریز
بابک لشکر آرا - استادیار عمران،دانشگاه جندی شاپور دزفول

پدیده های فرسایش و رسوب گذاری اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست و زندگی انسان دارند.اثر اساسی رسوب گذاری در مخزن یک سد بر کاهش ظرفیت ذخیره ای مخزن ظاهر میگرددو فقط آن مقدار از ذخیره سدها در بالای حجم مرده رسوبات بعنوان ذخیره مفید تلقی میشود.عدم اطلاع از وضعیت رسوب گذاری در مخزن سد و پیش بینی روشهای کنترل آن ،موجب کاهش عمر مفید سد و اتلاف سرمایه های عظیم ملی میشود.امروزه یکی از ابزارهای مهم جهت بررسی روند رسوب گذاری در مخازن سدها و رودخانه ها استفاده از مدل های ریاضی مبتنی بر تحلیل معادلات حاکم بر پدیده های موثر در انتقال،توزیع،ته نشینی و آبشکستگی رسوب بنا شده اند.منابع خاک و آب حوزه آبریز رودخانه کرخه بخش قابل توجهی از منابع طبیعی کشور را داراست وبا سطحی در حدود 49000کیلومتر مربع دارای بزرگترین حوضه آبریز در میان رودخانه های ایران است.قبل از احداث این سد سیلاب های مخرب هرساله خسارات زیادی بر منطق پایین دست و زمین های کشاورزی وارد میکرد. در این تحقیق بااستفاده از مدل عددی CCHE2D به شبیه سازی مخزن سد کرخه برای دو دوره 30 و 60 ساله پرداخته شد که الگوی رسوب گذاری قابل قبولی به دست آورد.از نتایج پیداست در بالادست مواد درشت دانه رسوب کرده اند و هرچه به سمت پایین دست پیش میرفت بافت بستر،ریزدانه تر میگردد.همچنین نتایج گرافیکی رسوب گذاری قابل توجهی را در کناره ها و گودی ها که توسط جریان های گردابه ای ایجاد میگردد،نشان میدهد که به خوبی با واقعیت تطابق دارد

مدل عددی، سد، مخزن، رسوب گذاری