فرانک محمدی پور - کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی همایی - استاد خاکشناسی دانشکده کشاورزی تربیت مدرس تهران

با پیشرفت تکنولوژی صنعتی فلزات سنگین بیش از پیش وارد زیستبوم شده و موجب آلودگی خاک به فلزات سنگین میشود.کادمیم یکی از مهمترین آلایندههای زیست محیطی است که با توجه به تحرک خیلی زیاد، در مجموعههای خاک- گیاه- انسان واثرات نامطلوبی که بر انسان و حیوان دارد، پالایش آن از خاکهای آلوده بسیار ضروری است. یکی از راههای آلودگیزدایی خاک روش گیاه پالایی است که در آن از گیاهان بیش اندوز برای جذب آلایندهها از خاکهای آلوده استفاده میشود. هدف از انجام اینپژوهش، بررسی امکان آلودگی زدایی کادمیم از خاک با استفاده از گیاه شاهی بود. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار (شاهد، 3,5,10,25 و 50 ) میلی گرم کادمیم در هر کیلوگرم خاک و 4 تکرار در گلخانه اجرا گردیدپس از طی دوره رشد، گیاهان از خاک برداشت و غلظت کادمیم تجمع یافته در اندام های هوایی و ریشه گیاه و همچنین خاک تیمارهای مختلف اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها با افزایش غلظت کادمیم در خاک، مقدار جذب کادمیمدر ریشه تمام تیمارها افزایش مییابد. با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت کادمیم در اندام هوایی 19.3 و در ریشه حدوداً 34 برابر میشود. این موضوع نشاندهندهی توانایی زیاد ریشه و اندام هوایی شاهی برای جذب کادمیم از خاکهای آلوده است. مجموع میانگین مقادیر کادمیم جذب شده در ریشه 65.18 و در اندام هوایی 60.86 بود. با افزایش غلظت کادمیم، زمان لازم برای پالایش گیاهی نیز افزایش یافته و کمترین زمان لازم مربوط به پالایش غلظت 3 میلیگرم بر کیلوگرم بود. بنابراین با توجه به اینکه شاهی گیاهی با دوره رشد نسبتاً کوتاه و عملکرد بالا می باشد، می توان از این گیاه به عنوان گیاهی بیش اندوز برای پالایش خاکهای آلوده به کادمیم استفاده کرد

آلودگی خاک؛ پالایش گیاهی؛ فلزات سنگین؛ کادمیم