ایمان نبی پور - کارشناسی ارشد مهندسی نفت، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده مهندسی نفت
محمد حسین غضنفری - دکترای مهندسی نفت، تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مهندسی شیمی و نفت
قاسم زرگر - دکترای مهندسی نفت، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده مهندسی نفت

فرایند استخراج بخار حلال یا VAPEXیک روش بازیافت درجای نفت سنگین است که از بخار هیدروکربن های سبک به عنوان حلال جهت کاهش گرانروی نفت سنگین استفاده می کند. بازیافت اولیه کم و دبی تولید کمتر درمقایسه با روش های حرارتی به دلیل ماهیت کند فرایند نفوذ حلال در نفت سنگین، کاربردهای میدانی آن را با محدودیت مواجه کرده است. به همین جهت به منظور بهینه سازی و افزایش تولید در این فرایند، یک مطالعه شبیه سازی بروی یکی از مخازن شکافدار نفت سنگین ایران انجام و راهکارهایی جهت افزایش بازیافت نفت در فرایند ارائه گردید. نخست پس از ساخت یک مدل مخزن پایه دو بعدی شکافدار چند بلوکه که نحوه پیشروی جبهه بخار حلال در شبکه شکافدار مخزن را نمایش می دهد، بهینه سازی فرایند حول دو محور مورد تحلیل قرار گرفت: ابتدا استراتژی هایی جهت بهینه سازی نحوه تزریق سیستم حلال بهینه ساخته شده در فرایند ارائه شد. سپس اثر آرایش ها و فواصل مختلف چاه های تولید و تزریق بر عملکرد فرایند، بررسی و بهینه ترین حالت مورد تحلیل و توسعه قرار گرفت. نتایج نشان داد روش تزریق مخلوط حلال از طریق چاه تولید علاوه بر چاه تزریق در ده روز ابتدای فرایند با فشار بیشتر و مدل پیکر بندی چاه ها با فاصله جانبی و عمودی معین بهینه ترین عملکرد تولیدی را در مقایسه با بقیه طرح های ارائه شده دارا بودند. این نتایج، اطمینان از کاربردهای میدانی فرایند VAPEX را در مخازن شکافدار افزایش می دهد.

بهینه سازی، استخراج بخار حلال )VAPEX نفت سنگین، مخازن شکافدار، آرایش چاه ها