محدثه جمالی - دانش اموخته کارشناسی ارشد گروه میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحدرشت رشت ایران
ملیحه راحتی نویر - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحدرشت رشت ایران
حسن جهاندیده - عضوهیئت علمی گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه گیلان رشت ایران

ادویه ها و گیاهان معطر علاوه بر اینکه دارای مقدار کمی ویتامین، املاح و فیبر هستند، حاوی آنتی اکسیدان هایی هستند که رادیکال های آزاد را خنثی کرده و سطح سلامتی را ارتقا می بخشند. هدف از انجام این تحقیق بررسی فعالیت ضد باکتریایی عصاره های الکلی ادویه هایی همچون زنجبیل و سماق بر روی باکتریهای استافیلوکوکوسی اورئوس، اشریشیا کلی و سالمونلا تایفی می باشد. در این مطالعه پس از تهیه ادویه جات ابتدا عصاره الکلی آنها آماده شده و بر اساس وزن خشک هر عصاره غلظتهای ۱۲۰، ۶۰، ۳۰ میلی گرم بر میلی لیتر تهیه گردید و حداقل غلظت بازدارندگی آنها بر روی باکتری های مزبوربا استفاده از روشهای انتشار دیسک در سطح آگار (Disc diffugen) و ایجاد چاهک در محیط (well diffugen) مورد بررسی قرار گرفت. با اندازه گیری قطر هاله های عدم رشد عصارههای الکلی مشخص شد که در روش چاهک، عصاره سماق در غلظت ۱۲۰ میلی گرم بر میلی لیتر با تشکیل هاله ای به قطر 5/22 میلیمتر در مقابل باکتری استافیلوکوکوس اورئوس دارای بیشترین اثر بازدارندگی بوده واثر بازدارندگی آن بر روی باکتری اشریشیا کلی و سالمونلا تیفی به ترتیب با تشکیل هاله ای به قطر 5/16 و 17/14 میلی متر به مراتب کمتر می باشد. به طور کلی با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که در بین انواع عصاره های الکلی، عصاره سماق بیشترین اثر ضد میکروبی را داشته که این فعالیت ضد میکروبی را می توان به ترکیبات فنلیک و آنتی اکسیدانی موجود در این گیاه نسبت داد و همچنین دلیل حساسیت بیشتر باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس به عصاره سماق مربوط به ساختار دیواره سلولی باکتریهای گرم مثبت وقابلیت نفوذ پذیری آنها اشاره کرد. علی رغم تاثیربرخی از غلظتهای عصارهالکلی این گیاهان بر روی باکتری ها، برای کاربرد آن به عنوان جایگزین برخی نگهدارنده ها در صنایع غذایی و دارویی نیاز به مطالعات بیشتری می باشد.

خواص ضدمیکروبی ، عصاره های الکلی ، زنجبیل ، سماق ، باکتری