حمید پایا - استادیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
اکبر تقی زاده - استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

یکی از مخاطره های طبیعی که سیاره ما با آن مواجه است، تغییرات طولانی مدت در آب و هوا و گرمتر شدن آن می باشد. یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده این تغییرات پدیده گلخانه ای می باشد. متان به همراه بخار آب، دی اکسید کربنو دی نیتروژن اکسید اصلی ترین گازهای گلخانه ای محسوب می شوند. عنوان شده است که 11 الی 12 درصد کل گازهای گلخانهای تولید شده، در اثر فعالیتهای کشاورزی میباشد و در این بین در حدود 01 درصد متان حاصل ازفعالیتهای کشاورزی مربوط به بخش پرورش نشخوارکنندگان میباشد. دستگاه گوارش نشخوارکنندگان، قادر به استفاده از مواد خوراکی خشبی و کم ارزش بوده و دلیل اصلی آن تخمیر مواد مغذی و خوراک در شکمبه خود و توسط میکروارگانیسمهای موجود در آن )باکتریها، قارچها و پروتوزوآها( و تغییر در میزان و ساختار مواد مغذی و در عین حالتولید گاز متان می باشد. عنوان شده است آلودگی ناشی از تولید صد و پنجاه گرم گوشت گاو معادل با آلایندگی یک خودرو است که مسیری بیست کیلومتری را می پیماید. می توان با تغییر در روند تخمیری مواد خوراکی در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان )شکمبه(، میزان تولید متان را کاهش داد که از اینرو می توان به استفاده از یونوفرها از جمله موننسین و لازالوسید، متابولیتهای ثانویه گیاهی در تغذیه دام و همچنین تغییر در نوع و میزان مصرف خوراک اشاره نمود. عنوان شده است که استفاده از یونوفرها به عنوان مثال موننسین علاوه بر کاهش تولید متان )حدود 22 درصد(، می تواند باعث بهبود عملکرد دام شود.

متان، نشخوارکنندگان، یونوفر، کیفیت خوراک مصرفی