آتوسا سبزقبائی - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی و فناوری اسانس، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی،
ژینوس عسگرپناه - استادیار، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی

گیاه کلپوره یا مریم نخودی، گونه ای از گیاهان دارویی است که دارای نام علمیTeucrium polium Lبوده، از تیره نعناییانLamiaceae و متعلق به جنس Teucrium می باشد. در طب سنتی برای درمان برخی بیماری ها همچون دیابت استفاده می شود و خواص درمانی مختلفی همچون ضد درد، ضد تب، آنتی اکسیدانی و کاهش دهنده فشار خون برای آن درنظر گرفته می شود، که این خواص درمانی به دلیل وجود ترکیب های شیمیایی متعدد در اسانس حاصل ازآن است. تاکنون تحقیقات انجام شده بر روی این گیاه، فقط به منظور استخراج و شناسایی ترکیب های حاصل از اسانس اندام های هوایی و خواص دارویی آن بوده است و هیچ گونه تحقیقی بر روی کیفیت اسانس حاصل از میوه این گیاه و همچنین بررسی کمیت و کیفیت اسانس حاصل از تمام قسمت های گیاه مذکور، انجام نشده است. در این مقاله بهبررسی کمیت و کیفیت اسانس حاصل از تمام قسمت های این گیاه می پردازیم، در این تحقیق، به سبب وجود ترکیب های limonene( و (% 5.0 β- pinene(10.1%) ،α-pinene( ( % 18 متعلق به اسانس میوه گیاه کلپوره که دارای مقادیر قابل توجهی بوده و همچنین خواص دارویی و درمانی آنها، اسانس حاصل از میوه این گیاه نیز از کمیت و کیفیت بالایی برخوردار است. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، مشخص گردید که اسانس حاصل از قسمت میوه این گیاه نیز، همانند اندام های هوایی آن دارای درصد بالایی از ترکیب های عمده بوده و همچنین دارای خواص دارویی و درمانی ویژه ای همچون ضد باکتریایی، ضد سرطانی و جلوگیری از آلزایمر می باشد.

اسانس، ترکیبات شیمیایی، کلپوره، گیاهان دارویی، مریم نخودی ، Teucrium polium L