علی اصغر پور عزت - استاد دانشگاه تهران
شاپور شرافت - دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس

نظریه های سازمان و مدیریت همانند دیگر رشته های علوم اجتماعی، با سیستم های انسانی و اجتماعی سروکار دارند، سیستم های پویا، پیچیده و متغیر که موضوعاتی بسیار متنوعی را شامل شده و در شبکه ای از تعاملات پیچیده توسعه می یابند. این نظریه ها ضرورتاً از درون اعداد و ارقام ذکور نمی یابند بلکه در زمینه مراودات و تعاملات اجتماعی و تأثیرات محیطی حاصل می گردند. بنابراین همانند مفهوم چرخه عمر محصول می توان مفهوم چرخه عمر نظریه را نیز مدنظر قرار داد. در این مقاله ضمن تأکید بر این مهم تلاش شده است تا عوامل مؤثر بر ظهور و زوال نظریه های علمی در ساحت سازمان و مدیریت به بحث گذاشته شوند و عواملی که موجب افزایش پایه های گستره دلالت بر دقت نظریه های علمی می شوند مقایسه گردند. حاصل این مقاله را می توان چنین خلاصه کرد که نظریه های ما هر چند محصول پوسیده سازمان های موجودند ولی خود نقشه راه ساخت سازمان های جدید را ارائه می دهند و آنگاه که این سازمان های جدید ساخته می شوند، نظریه تجویزی ما به نظریه توصیفی تبدیل می شود و راه استهلاک را می پوید. در این مسیر هرچه یک نظریه در ساخت سازمان های آینده نافذتر باشد با ورود آینده سردتر شان توصیفی می یابد و قدرت پیش بینی خود را از دست داده، به توصیف گر سازمان هایی تبدیل می شود که خود طرح ساخت آن ها را داده است.

نظریه پردازی، مفروضات بنیانینظریه، سرعت نظریه، زوال نظریه، آینده نظریه