مریم حاتم آبادی فراهانی - کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
زهرا تنها معافی - دانشیار بخش تحقیقات نماتد شناسی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

با توجه به سطح زیر کشت بالای لوبیا در استان مرکزی و اهمیت نماتد زخم ریشه (Pratylenchus neglectus) به منظور شناسایی و بررسی پراکنش این نماتد در مزارع لوبیای استان در سال های 91 و 92 طی فصل رشد گیاه ( اوایل تیرماه تا پایان شهریور ماه ) از این مزارع در سطح استان بازدید به عمل آورده، تعداد 174 نمونه خاک و ریشه از مزارع شهرستان های خمین، شازند و اراک جمع آوری شد. پس از استخراج، تثبیت و انتقال نماتدها به گلیسیرین، اسلایدهای میکروسکوپی دائمی از آنها تهیه شد. پس از استخراج نماتد و قبل از تهیه اسلایدهای دائمی، نماتدهای هر نمونه شمارش گردید و تعداد نماتد در 250 سانتی متر مکعب خاک مبنای مقایسه قرار گرفت. شناسایی گونه ها بر اساس مشخصات مورفولوژی و مورفومتری انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد تقریباً نیمی از نمونههای جمع آوری شده آلوده به P. neglectus بودند. میزان پراکنش این گونه در خمین با فراوانی 93 درصد و در اراک و شازند با فراوانی به ترتیب 42 و 22 درصد محاسبه گردید. بیشترین جمعیت 430 عدد نماتد در 250 سانتی متر مکعب خاک از مزرعه ای در روستای پشتکوه در شهرستان خمین جداسازی شد.

نماتدزخم ریشه، P. Neglectus لوبیا، استان مرکزی