ایمان آزادی - دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز، گروه زراعت، اهواز، ایران
پیام پزشکپور - عضو هیات علمی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
احمد نادری - دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
عادل مدحج - دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، شوشتر، ایران

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری، کود ورمی کمپوست و سوپر جاذب بر خصوصیات ریشه، شاخص کلروفیل برگ و عملکرد دانه عدس بصورت کاشت پائیزه، این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل که در آن عامل آبیاری در 3 سطح ( دیم، آبیاری کامل و آبیاری تکمیلی در مرحله غلاف بستن ) در کرت های اصلی و عوامل فرعی شامل کود ورمی کمپوست در 3 سطح ( 0، 5 و 10 تن در هکتار ) و سوپرجاذب در 3 سطح ( 0، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار ) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سراب چنگائی خرم آباد به اجرا درآمد. آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه ( 2870/1 کیلوگرم در هکتار)، حجم ریشه ( 0/7 سانتی متر مکعب )، طول کل ریشه ها ( 78/1 سانتی متر)، تراکم توده ریشه (0/1)، تراکم طول ریشه (0/1 سانتی متر بر سانتی متر مکعب ) و سطح ریشه ها ( 26/1 سانتی متر مربع ) در آبیاری کامل حاصل شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه ( 1990/7 کیلوگرم در هکتار ) وحجم ریشه ( 0/56 سانتی متر مکعب ) در تیمار مصرف 10 تن در هکتار ورمی کمپوست حاصل شد. سوپر جاذب نیز اثر معنی داری بر روی صفات آزمایشی داشت، بطوریکه بیشترین عملکرد دانه ( 2005/5 کیلوگرم در هکتار ) و شاخص کلروفیل برگ ( 6/6 ) در تیمار مصرف 80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب در مقایسه با سایر تیمارها حاصل شد. اثر متقابل بین سه عامل نیز بر حجم ریشه، سطح ریشه، تعداد گره بر روی ریشه و عملکرد دانه معنی دار گردید و آبیاری کامل به همراه 10 تن کود ورمی کمپوست و 80 کیلوگرم سوپر جاذب در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه ( 3138/7 کیلوگرم در هکتار) بود.

عدس، خشکی، ورمی کمپوست، سوپرجاذب، پروتئین و عملکرد دانه