مهدی سعیدیان - دانشگاه صنعتی شاهرود
ناصر حافظی مقدس - دانشگاه فردوسی مشهد
رمضان مرضانی اومالی - دانشگاه صنعتی شاهرود

تعیین میزان فعالیت گسل ها از جمله مهم ترین پارامترهای ارزیابی خطر گسلش است. دراین مقاله گسل های فعال محدوده سد شهیدرجایی ساری به شعاع 100 کیلومتر بر مبنای بعدفرکتالی گسلش و زمین لرزه و هم چنین ارزیابی میزان لغزش رده بندی شده و میزان فعالیتآن ها بررسی شد. به منظور تعیین بعد فرکتالی گسلش و زمینلرزه از روش مربع شمار استفاده شد. برای برآورد میزان لغزش ابتدا پارامترهای لرزه خیزی (a,b) محدوده بررسی شدهتعیین، سپس این پارامترها برای هر گسل نرمالیزه شدند. براساس روابط موجود و با داشتن aو b برای هر گسل، میزان گشتاور لرزهای گسل محاسبه شد. در نهایت طبق روابط موجودبرای محاسبه میزان گشتاور لرزه ای، میزان لغزش هر گسل تعیین و گسل های محدوده بررسیشده بر این اساس رده بندی شدند. با درجه بندی براساس ابعاد فرکتالی، گسل های شمال البرز،دامغان و گرمسار طی 100 سال گذشته از فعالترین گسل های محدوده بررسی شده بوده اند وبراساس برآورد میزان فعالیت گسلش و زمین لرزه به روش تحلیل فرکتالی، عموماً در رده BDقرار گرفته و فعال بودن آن ها تأیید شده است. گسل های با میزان لغزش خیلی کم و با دورهبازگشت طولانی رویداد زمین لرزه ها، سبب وقوع زمین لرزه های بزرگی می شوند که زمین لرزه235 خورشیدی (856 میلادی) کومس و گسل مسبب آن یعنی گسل دامغان نمونه ای از اینگسل ها است. گسل های آستانه، رمه و چشمه علی میزان لغزش کم است و در نتیجه می توانندگشتاور لرزه ای بزرگتری ایجاد نمایند. با توجه به رویداد زمین لرزه ها در حریم گسل های جدیدمعرفی شده (خرم آباد، مجید و ...)، میزان فعالیت زیاد این گسل ها منطقی به نظر می رسد.

سد شهیدرجایی، ساری، بعد فرکتالی، گشتاور لرزه ای، میزان لغزش