فریده امینی بیرامی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمینشناسی زیست محیطی، دانشگاه تبریز، ایران
مهدی رازانی - دانشجوی دکتری مرمت اشیا تاریخی و فرهنگی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران
ابراهیم اصغری کلجاهی - استادیار گروه زمینشناسی مهندسی، دانشگاه تبریز، ایران
سیدمحمدامین امامی - استادیار دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان. ایران

روستای تاریخی کندوان از مهم ترین جاذبههای گردشگری استان آذربایجان شرقی است که به واسطه خان ههای حفرشده در دل صخرههای برافراشته در دامنه کوه آتشفشان سهند به سال 1376 در فهرست میراث فرهنگی کشور ثبت گردید و بر اساس نظریههایموجود از دوره ایلخانی تا به حال مردم در خانههای کله قندی آن ساکن بودهاند. معماری صخرهای کندوان از لحاظ زمینشناسی بر سطح یک توده آذر آواری قرار دارد که هوازدگی طبیعی و فرسایش در امتداد درزههای اصلی دره کندوان موجب شکلگیری سازههای کله قندی آن شده است. امروزه تشدید تخریب و هوازدگی سنگها در کندوان باعث نامناسب شدن شرایط زندگی، ویرانی، سکونتفصلی و یا غیرمسکونی شدن برخی خانههای صخرهای گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی نقش عیوب ذاتی به مثابه عاملی بنیادی در فرسایش سنگ است در همین راستا مقاله حاضر بر اساس مطالعات میدانی و آزمایشگاهی شامل: بررسیهای صحرایی و همراه با سنجش (XRD) نمونهبرداری، در کنار انجام آزمایش های سنگشناسی، شامل پتروگرافی مقطع نازک، پراش پرتو ایکس خواص فیزیکی و دوامداری سنگ خانهها، نقش عیوب ذاتی سنگ در تشدید هوازدگی سنگهای آذر آواری کندوان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از آزمایش های ساختارشناسی سنگ، جذب آب موئینه، درصد رطوبت طبیعی، ضریب اشباع سنگ، شاخص دوام وارفتگی، آزمایش مقاومت در برابر ذوب و انجماد متوالی، حاکی از نقش ویژه عیوب ذاتی سنگ در تسریع تخریب کندوان است،به نحوی که سنگ کندوان دوام پایین و حساسیت بالایی نسبت به عوامل مخرب از جمله یخ زدن - ذوب شدن و چرخههای تر و خشک شدن دارد. مجموعه این ویژگیهای ذاتی باعث ایجاد ساختار درونی نامقاوم در برابر تنشهای ناش ی از ت أثیر چرخه ه ای فوق الذکر در اقلیم کوهستانی منطقه گردیده که آن را مستعد هوازدگی و فرسایش شدید قرار داده است.

تخریب سنگ، هوازدگی، عیوب ذاتی، معماری صخرهای روستای کندوان، ایگنمیبریت