مسعود اسدی - دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، ایران
ارسلان گلفام - دانشیار زبان شناسی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
فردوس آقاگل زاده - دانشیار زبان شناسی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
آزیتا افراشی - دانشیار زبان شناسی ،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران،ایران

پژوهش حاضر را با هدف شفاف سازی متون مطبوعاتی و کشف لایههای پنهان معانی آنها در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی انجام دادهایم: بنابراین، چهل متن از چهار روزنامهٔ داخلی ایران را در یک دورهٔ دو ماههٔ مرداد و شهریور ۱۳۹۰، با بهرهگیری از مؤلفههای جامعه شناختی - معنایی الگوی ون لیوون (۱۹۹۹) به صورت کیفی تجزیه و تحلیل کردیم. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش نشان میدهد که ایدئولوژی حاکم بر ذهن نویسندگان، گروهها و صاحبان اندیشه، با بهرهگیری از مؤلفه های گفتمان مدار همچون تشخص بخشی، تشخص زدایی، فعال سازی، کمرنگ سازی و ...، در متن منعکس می شود و تظاهر زبان شناختی ساختهای گفتمان مدار در متون، در قالب ساختهای زبانی نظیر فرآیند اسم سازی، استفاده از توصیفگرهای پیشین (در ترکیب اضافی)، معلوم در برابر مجهول، هم پایگی و ...، صورت می گیرد. همچنین، مؤلفههای گفتمان مدار و ایدئولوژی و روابط قدرت در تعامل تنگاتنگ هستند و رابطه ای دوسویه دارند که با بررسی این ساختها درمتون و نهادهای اجتماعی قابل تبیین است.

تحلیل گفتمان انتقادی، ساختهای گفتمان مدار، مؤلفه های جامعه شناختی - معنایی، کنشگراناجتماعی، ایدئولوژی