فهیمه بیدادیان - کارشناس ارشد زبان شناسی همگانی،دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
فریده حق بین - دانشیار زبان شناسی،دانشگاه الزهرا،تهران ،ایران

مقالهٔ حاضر در چارچوب نظریهٔ ایکس تیره به بررسی تغییرات نحوی در ترجمهٔ قرآن کریم از زبان عربی به زبان فارسی پرداخته و متن مبداً و متون مقصد را با یکدیگر مقایسه کرده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نوع گروههای نحوی در متن قرآن کریم و بررسی نوع و میزان تغییرات این گروهها درروند ترجمه و مقایسهٔ متن عربی و دو ترجمهٔ فارسی آن است. در این مطالعه، بررسی علمی و کاربرد کروههای نحوی در فرآیند ترجمه عبارت است از: مقایسه کاربرد گروههای محتوایی اسمی و فعلی، مقایسهٔ کاربرد گروههای نقشی تصریف، متمم نما و حرف تعریف در متن مبداً و دو متن ترجمهٔ آن به فارسی، از این رو ساختهای نحوی دو زبان با یکدیکر، مقایسه و تفاوتهای ساختاری آنها مشخص می گردد و آنچه در این مطالعه مورد نظر است، بررسی پیکرهای قرآن، شناسایی مقوله ها و تعیین نوع تغییر و تبدیل آنها به یکدیگر در ترجمه های فارسی آنها است تا چگونگی نوع و میزانتغییرات دستوری یا تغییرات معنایی در مسیر ترجمهٔ قرآن به زبان فارسی مشخص شود.

ترجمهٔ قرآن کریم، نظریهٔ ایکس- تیره، تغییر ساختهای نحوی، گروههای نقشی، گروههای محتوایی / معنادار