راضیه محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی ،گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند
مهدی منتظر - استادیار، دکتری تخصصی حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند
مریم افشاری - استادیار، دکتری تخصصی حقوق بین الملل، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

امروز بیش از یک صد سال است که حیات سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور ایران تحت الشعاع پیدایش نفت قرار گرفته است. در طول مدت ظهور نفت تا کنون، در صنعت نفت ایران رخداد های زیادی به وقوع پیوسته که هر یک از آنهادر جای خودقابل بررسی است. رخدادهایی چون تصویب بخشنامه هایی در ارتباط با حفظ محیط زیست و رعایت الزامی آن ها در قراردادهای صنعت نفت و گاز ایران از اهم آن است. رعایت ضرورت حفظ محیط زیست، اصل غیرقابل تردیدی است که دارای مقبولیت بوده و این ضرورت به موازات رشد صنعت و فناوری و به دنبال آن بروز آلودگیها، اهمیت بیشتری پیدا کردهاست، رشد نا موزون صنایع در سال های اخیر و ادامه روند فعلی آن، اکوسیستم ها را به شدت تحت تأثیر قرار داده و میدهد، بنابراین هدایت فعالیتهای صنعتی به گونهای که کم ترین آثار زیانبار را بر محیط زیست داشته باشد، امری اجتناب ناپذیر به نظر میرسد. بدون داشتن محیط زیست سالم، حقوق بنیادین انسان اعم ازحقوق مدنی ، سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی محقق نمی شود. به همین دلیل حق داشتن محیط زیست سالم ، نه تنها جزئی ازحق حیات ، بلکه مقدم برآن است . بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) با محوریت سلامت، اثر مهمی در روند پایداری توسعه کشور دارد و برنامهای جهانی و مدرن برای دستیابی به توسعه پایدار در قرن ۲۱ میباشد. تعهدات زیست محیطی پیمانکاران در قراردادهای بالادستی نفتی متأثر از HSE می باشد. در این مقاله تلاش می شود تا نقش و اهمیت محیط زیست در قالب جایگاه HSE در قراردادهای بالادستی پیمانکاران در صنعت نفت و گاز کشور مورد بحث قرار گیرد.

صنعت نفت و گاز ایران، تعهدات زیست محیطی، عملیات بالادستی، پیمانکاران، HSE