لیلی مهدوی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، موسسه آموزش عالی اهواز- آمل
کریم سلیمانی - استاد گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مصطفی رشیدپور - عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی مرکز آمل

بخش عمدهای از کشور ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است. یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید می کند، ناپایداری- های دامنه ای است. در این میان یکی از مخاطره آمیزترین ناپایداریهای دامنه ای، پدیده زمینلغزش است. سالانه در منطقه گرمی لغزش- های جدیدی به وقوع می پیوندد، همچنین برخی از لغزشهای قدیمی دوباره فعال میگردد. لذا شناسایی، بررسی و تعیین علل لغزشها در منطقه با توجه به ویژگیهای طبیعی منطقه، لازم به نظر می رسد. در این پژوهش به بررسی عوامل موثر در زمین لغزشهای حوزه آبخیز گرمی چای با استفاده از روش آماری دو متغیره وزن واقعه و سیستم اطلاعات جغرافیایی و تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش پرداخته شده است. ابتدا بر اساس تفسیر تصاویر ماهواره و مطالعات میدانی محدوده و موقعیت زمین لغزشها به تعداد 122 شناسایی و نقشه پراکنش آن ها تهیه گردید. 9 عامل لیتولوژی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده ، فاصله از مناطق مسکونی و بارندگی که می توانست در زمین لغزش منطه موثر باشد، شناسایی و در محیط GIS رقومی گردید. سپس با تلفیق نقشه های لایه های اطلاعاتی در محیط GIS و با استفاده از روش آماری دو متغیره وزن واقعه (WOE) ، نقشه نهایی براساس شکستگی های طبیعی به چهار کلاس خطر کم (25/80)، متوسط (27/05) ، زیاد (28/81) و خیلی زیاد (18/33) طبقه بندی شد. نتایج ارزیابی حاصل از شاخص ویژگی های عامل نسبی (ROC) ، نشان داد که این مدل با مقدار سطح زیر منحنی 95% و باخطای استاندارد 0/005 بیانگر دقت بالای مدل آماری وزن واقعه در پیش بینی وقوع زمین لغزش است.

زمین لغزش، پهنه بندی، مدل وزن واقعه، منحنی ROC ، حوزه آبخیز گرمی چای