مهدی معمری - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی
سحر صمدی خانقاه - دانشجوی کارشناسی ارشدمرتعداری، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی،دانشگاه محقق اردبیلی

شایستگی مرتع از موضوعاتی است که دامداران به طور ضمنی و براساس تجربه کسب شده درطول سالیان طولانی، برای مدیریت درست دام و مرتع آن را اجرامی کنند. بنابراین به عنوان مثال از ورود دام به مناطق پرشیب جلوگیری می کنند. به علاوه مراتع دارای آب با کیفیت و کمیت مناسب و همچنین علوفه مناسب ،از نظر دامداران، مطلوب ارزیابی می شوند. این مطالعه دراستان خراسان شمالی انجام شد. این استان بین مدارهای 36° 42˝ و38° 14˝ شمالی و نصف النهارهای 56° 31˝ و58° 30˝ شرقی در شمال شرقی ایران واقع شده است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از«مصاحبه»،«تکمیل پرسشنامه ها» و «مشاهده فعالیت های شبانان و دامداران درعرصه» انجام شد. وجهت امتیازدهی و ارزش گذاری کمی سوالات درگویه های مورد نظر، از طیف لیکرت استفاده شد. و برای مقایسه بین گروه های مختلف از آزمون مقایسه میانگین ناپارامتریک من ویتنی(Mann-Whitney U)استفاده شده است. دانش شبانان در هر یک از زمینه های شایستگی مرتع به طور جداگانه بررسی شده و از نظر توپوگرافی 70 درصد شبانان و دامداران دانش زیاد و خیلی زیاد، از نظر مقدار علوفه 40 درصد شبانان و دامداران دانش زیاد و خیلی زیاد و از نظر دسترسی به اب شرب دام نیز 40درصد شبانان و دامداران دانش زیاد و خیلی زیاد داشته اند. این نشان می دهد که آگاهی بهره برداران درزمینه شایستگی مرتع از نظر توپوگرافی بیشتر از دو مورد دیگر است. نتایج حاصل از ازمون مقایسه میانگین من ویتنی نشان می دهد که بین دانش دامداران روستایی و عشایری در مورد شایستگی مرتع، اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین نمره بهره برداران عشایری بیشتر از نمرات دامداران روستایی بوده است که نشان دهنده دانش بیشتر دامداران عشایری در این مورد است.

شایستگی مرتع، دانش بومی، دامدار، خراسان شمالی