مریم بهزادی فر - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
منصور زیبایی - استادیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز

با توجه به محدودیت افزایش تولید از طریق گسترش سطح زیر کشت ، افزایش تولید از طریق افزایش بهره وری در استفاده از نهاده های تولید در بخش کشاورزی اجتناب ناپذیر است. در این راستا ، این مطالعه در جهت بررسی بهره وری استفاده از نهاده های تولید در بخش کشاورزی ایران طی دوره 79- 1349 انجام گرفت. جهت تحلیل بهتر نتایج ، دوره مورد مطالعه به چهار زیر دوره تقسیم گردید. داده های مورد استفاده شامل مقادیر مصرف شده نهاده های تولید در بخش کشاورزی به همراه قیمت آنها و همچنین ارزش افزوده به عنوان شاخص از تولید در این بخش طی دوره مورد بررسی بود که از بانک های اطلاعاتی سازمان خوار و بار جهانی (FAO)، بانک مرکزی و آمارنامه هزینه و تولیدمحصولات کشاورزی و همچنین سالنامه های آماری در سالهای مختلف بدست آمد. نتایج بررسی اولیه مقادیر مورد استفاده نهاده ها حاکی از کاهش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی در طی دوره مورد بررسی بود. تابع تولید ترانسلوگ و توابع سهم نهاده های تولید به کمک رهیافت گرسیونهای به ظاهر نامرتبط تکراری مورد تخمین قرار گرفت و نتایج جهت محاسبه کششهای قیمتی عوامل تولید و همچنین بررسی تغییرات تکنولوژی و بهره وری کل عوامل تولید مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان دهنده واکنش سرمایه گذاران نسبت به تغییر در دستمزد نیروی کار کشاورزی بود. سایر نتایج نشان داد که بهره وری عوامل تولید در بخش کشاورزی از رشد اندکی برخوردار بوده که بخش عمده آن به علت پیرفتهای تکنولوژیکی در این بخش بوده است. همچنین تولید در این بخش بازدهی ثابتی نسبت به مقیاس را از خود نشان می دهد. در مجموع با توجه به نتایج سیاستهای مشوق سرمایه گذاری و کاهنده ریسک و همچنین سرمایه گذاری دولتی در زمینه تحقیقات کشاورزی در جهت افزایش بهره وری در بخش کشاورزی توصیه می شود.