ایرج محمد فام - دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران.
امیر شکوهی پور - کارشناس ارشد بهداشت ، ایمنی و محیط زیست ، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
علیرضا زمان پرور - مربی گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران.

زمینه و هدف: امروزه زندگی بدون آتش برای انسانها امکانپذیر نیست. بااینوجود آتش میتواند در مدتزمان کوتاه تمام سرمایه و هستی راتخریب کند. یکی از انواع مهم آتشسوزیها، آتشسوزیهای عمدی است. این نوع آتشسوزیها طی سالهای اخیر به یکی از معضلاتشرکتهای بیمه، آتشنشانی، صنایع، دولتها و بهطورکلی کسبوکار مبدل شده است. هدف این مطالعه ارائه چهارچوبی برای ارزیابی ریسک آتش سوزیهای عمدی است.روش بررسی: در مطالعه حاضر برای طراحی چهارچوب مناسب برای ارزیابی آتشسوزیهای عمدی، از دو مدل تجزیه تحلیل و مدیریت ریسک برای حفاظت از داراییهای بحرانی و تجزیه تحلیل آسیب پذیری امنیتی استفاده شد. چهارچوب در یک شرکت خودروسازی آزمون و تصدیق گردید. یافته ها: چهارچوب طراحیشده شامل پنج مرحله اصلی تهیه فهرست داراییها و تفکیک آنها بر اساس اهمیتشان، ارزیابی احتمال حمله، ارزیابی احتمال آسیبپذیری، ارزیابی ریسک و طراحی، اجرا و بررسی اثربخشی اقدامات اصلاحی/ پیشگیرانه بود. با پیادهسازی الگو در یک شرکت خودروسازی 30 سناریوی مختلف برای وقوع آتشسوزیهای عمدی شناسایی و ریسک سناریوهای تعریفشده بهصورت کمی برآورد شد. اصلیترین انگیزه های تهدید شناسایی شده تلافی اقدامات تنبیهی و بیشترین تهدیدکنندگان گروههای خودی بودند.نتیجه گیری: مقایسه مشخصات الگوی پیشنهادی با هفت الگوی مرتبط نشاندهنده جامعیت الگوی پیشنهادی بود. تدوین و گسترش استانداردهای ایمنی و امنیتی و ایجاد بانکهای اطلاعات امنیتی صنایع کشور در یک مرکز جمعآوری و پردازش اطلاعات جهت کاهش خطرات امنیتی سازمان ازجمله ریسک آتشسوزیهای عمدی از مهمترین پیشنهادهای ارائهشده بود

ایمنی، مدیریت ریسک، آتشسوزی عمدی