حسین ملکی نژاد - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
سمانه پور محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه یزد

تبخیر یک پدیده اقلیمی پر اهمیت بوده که با بسیاری از پارامترهای اقلیمی دیگر ارتباط دارد. در تحقیق حاضر پس از جمع آوری و استاندارد سازی آمار بلندمدت ایستگاه های هواشناسی مربوط به مناطق خشک کشور که عمدتاً قسمتهای مرکز، شرق، جنوب و جنوب شرق کشور را پوشش میدادند، اقدام به بررسی مهمترین فاکتورهای موثر بر پدیده تبخیر به عنوان یکی از پارامترهای مهم در کشاورزی گردید . بدین منظور روش آماری تجزیه عاملی دوران یافته مورد استفاده قرار گرفت و به کمک آن چهار فاکتور (عامل) برای هر یک از ماههای سال به طور مجزا ایجاد شد. همچنین با در نظر گرفتن وزن هر یک از پارامترهای موجود در هرعامل، مهمترین پارامتراقلیمی درهریک ازاین عوامل تعیین گردید. نتایج حاصله نشان داد که ضریب همبستگی بین عامل های بدست آمده و میزان تبخیر در هر ماه بسیار بالا بوده که حاکی از نقش موثر روش آماری تجزیه عاملی در بررسی روابط بین تبخیر و پارامترهای اقلیمی می باشد. همچنین مشخص گردید که درهریک ازماه های سال یکی از پارامترهای اقلیمی نقش موثرتری بر میزان تبخیر داشته است. در این میان نقش دما، سرعت باد و میزان ابرناکی از بقیه مشهود تر بوده است.

پارامترهای اقلیمی، تبخیر، تجزیه عاملی دوران یافته