سمانه سادات نبت الهدایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات سیرجان
محمود اسکندری نسب - استادیار مجتمع آموزش عالی زرند
سیدمرتضی موسوی راد - استادیار مجتمع آموزش عالی زرند
معصومه ترابی پاریزی - پژوهشگر تحقیقات مجتمع مس سرچشمه

آهن در محلول فروشویی تمامی مدارهای استخراج حلالی مس وجود دارد که با انباشته شدن در محلول الکترووینینگ باعث کاهش کارایی جریان می شود و با کاهش هرکیلوگرم در لیتر آهن از الکترولیت مدار الکترووینینگ، کارایی جریان به اندازه 2 تا 3 درصد بهبود می یابد. علی رغم این که در مدار استخراج حلالی مجتمع مس سرچشمه از استخراج کننده های مناسبی برای استخراج مس استفاده شده است ولی هنوز مقدار قابل ملاحظه ای آهن به مدار الکترووینینگ منتقل می شود و به عنوان یکی از مشکلات اساسی مدار الکترووینینگ محسوب می شود. این نکته به درستی اثبات شده است که حضور آهن در محلول های الکترولیت الکترووینینگ مس، تأثیر زیان آوری بر روی کارآئی جریان خواهد داشت. از دست رفتن کارآئی جریان، به این حقیقت وابسته است که آهن در واکنش بعدی مؤثر بوده و الکتریسیته را از صفحات مسی و بوسیله ی اکسید شدن از فرو به فریک درآند و بوسیله ی احیا شدن از فریک به فرو در کاتد، بر می گرداند. در این مطالعه کارائی فرآیند تبادل یونی جهت حذف یون آهن از محلول الکترووینینگ مجتع مس سرچشمه توسط چند رزین تبادل یونی بررسی شد. در فرآیند تبادل یونی امکان حذف یون آهن توسط رزین های Auchlite C 467, Purolite C100 و Auchlite C 26 به روش آزمایشات ناپیوسته انجام شد. اثر پارامترهای مختلف نظیر غلظت اسید سولفوریک، مقدار رزین، زمان تماس و دما بر میزان حذف یون آهن مورد بررسی قرار گرفته است. رزین Auchlite C 467 در بین رزین های مورد بررسی بهترین عملکرد را داشت و میزان بازیابی حذف یون آهن 60 درصد بوده و مقدار آهن را از 2.5-3.5 گرم بر لیتر به مقدار 1-1.5 گرم بر لیتر می رساند.

حذف آهن، محلول الکترووینینگ، رزین های تعویض یونی، فرآیند تبادل یونی