مریم بیاتی خطیبی - عضو هیات علمی دانشگاه تبریز

رودخانه ها به تغییرات محیطی به طرق مختلف واکنش نشان می دهند .این واکنش ها در محیط های نیمه خشک که حساسیت های محیطی فوق العاده بالا است، به مراتب بیشتر است .یکی از عکس العمل های رودخانه ها نسبت به وقوع تغییرات ،تغییرات درانحنای مسیر جریان و افزایش ویا حتی کاهش در قوس های پیچان ها و به عبارت دیگر، افزایش در میزان جابجائی های مسیر جریان رودخانه ها است. درحوضه قرنقوچای ،واقع در دامنه های شرقی کوهستان سهند ،با تکتونیک فعال و با سد وبندهای زیاد ، رودخانه ها در مسیرجریان خود پیچان ها وجابجائی های زیادی را تجربه می کنند .بررسی ها نشان می دهد که میزان سینوزیته مسیر جریان رودخانه ها در رابطه با عوامل دخیل ،در سرتاسر حوضه متفاوت است . بالاآمدگی های تکتونیکی ، دستکاری های انسانی وایجاد سد وبندها در مسیر جریان رودخانه ها، از علت اصلی جابجائی ها در مسیرجریان وایجاد پیچان ها در رودخانه ها است .قوس ها در پیچان ها از قدرت فرسایشی بسیار بالائی برخوردار بوده ومی توانند مواد زیادی را در اختیار آب های جاری قرار دهند ،بنابر این با توجه به پراکندگی زیاد سدها ، نحوه وعلل تشکیل وحتی مکان تشکیل آنها در حوضه ای مانند قرنقو به عنوان رسوب زاترین زیرحوضه قزل اوزن ،از اهمیت ویژه ای برخوردار است .در مقاله سعی شده است ابتدا میزان سینوزیته رودخانه محاسبه شود،سپس فعال بودن منطقه از نظر تکتونیک با استفاده از شاخص ها ی ژئومورفیک اثبات ودر نهایت با معرفی علل ایجاد پیچان ها ،پیامدهای آنها مورد بررسی قرار گیرد

سینوزیته ،فرسایش ،تغییرات محیطی ،سدها جابجائی مسیر جریان ،حوضه قرنقو