سرکه وت احمدی - کارشناسی ، مرمت و احیاء بناهای تاریخی ، حکیم سبزواری ، کارشناسی ارشد ، باستان شناسی ، محقق اردبیلی
میلاد محسن زاده کریمی - کارشناسی ، عمران ، آزاد واحد شبستر ، کارشناسی ارشد ، باستان شناسی ، محقق اردبیلی

حیاط یکی از مهمترین عناصر تشکیل دهنده ی معماری، همواره جزء لاینفک معماری ایران محسوب گشته است. حیاط عنصر جوهری در ترکیب بندی بناهای سنتی ایران است و در ادوار مختلف تاریخ معماری ایران به گونه های مختلفی در اقلیم های متفاوت ارائه گشته است. به جرأت می توان گفت که هیچ کدام ا زعناصر معماری به اندازه ی حیاط دارای اهمیت نیست و کاربری های حیاط به اندازه ای است که کاربری تمامی عناصر دیگر معماری را تحت الشعاع خود قرار می دهد. یعنی به عبارت دیگر کاربری دیگر عناصر معماری وابسته به کاربری حیاط است. حیاط بر اساس نحوه ی قرار گیری، نوع کاربری بنا، تعداد حیاط های بنا و اقلیم منطقه، کارکرد های مختلفی به خود می گیرد که هرکدام از آنها نیز می تواند در انواع مختلفی دسته بندی گردد. آنچه که به وضوح مشاهده می شود این است که هیچ گاه حیاط به صورت کامل مورد بررسی قرار نگرفته و عملکرد آن به صورت جامع تشریح نشده است. بیشتر منابع موجود نیز به تشریح و توصیف چگونگی حیاط و مصالح مورد استفاده در آن پرداخته اند. در پژوهش حاضر به گونه ای کاملاً متفاوت عملکرد عنصر حیاط در معماری ایران مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن ارائه گشته است.

معماری ایران، عناصر معماری، حیاط عملکرد عناصر