ناصر رستم افشار - عضو هیات علمی دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
محمود نوروزی - دانشجوی کارشناسی تکنولوژی آب - آبهای سطحی - دانشگاه جامع علمی کاربردی

دخل و تصرف غیرمجاز در بستر و حریم رودخانه ها، خسارات مالی وجانی زیانباری را به دنبال دارد. لذا، حفاظت بستر و حریم رودخانه ها خصوصاً در مناطق شهری به لحاظ توسعة نیازهای چندمنظوره و همچنین پیشگیری و کاهش خسارات کمی و کیفی از اهمیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر بر اساس آئی ننامة اصلاح شده بستر و حریم رودخانه ها ، حریم رودخانه که بلافاصله پس از بستر قرار می گیرد از ۱ تا ۲۰ متر از منتهی الیه طرفین بستر رودخانه تعیین می گردد که حدوداً با تجربیات دیگر کشورها همخوانی دارد. با این تفاوت که نوع کاربری فعالیت در این گونه اراضی محدود می گردد. در این تحقیق بر اساس مطالعات پایه منجمله هیدرولوژی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، حقوقی و هیدرولیک رودخانه، شاخصهای مؤثر همچون دبی جریان، زمان تمرکز، پوشش گیاهی، مورفولوژی رودخانه ارائه و پس از ارزشگذاری، ضرائب به دست آمده عددی بین ۵ برای شرایط عادی و ۱۰۰ برای خطر پذیری خیلی زیاد سیل مشخص که با حاصلضرب این ضرائب در عرض پهنة حریم بین دبی ۲۵ تا ۱۰۰ ساله مقدار پهنای حریم بستر رودخانه محاسبه می گردد که با اعمال ضوابط مالیاتی هم امکان استفاده از حداکثر اراضی واقع در حریم میسر می شود و هم شرایط حفاظت بهینه از رودخانه فراهم می گردد . مضافاً هزینة تحمیلی به دولت بابت جبران خسارات ناشی از سیل حذف م یشود.

بستر، حریم کمی، حریم کیفی، رودخانه