منوچهر تمیزی - دکترای تخصصی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر
یونس بهشتی اصل - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر
عارف جهان نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر

اقلیم، همواره از تأثیر گذارترین عوامل بر بافت و کالبد روستاها و شهرها می باشد. این تأثیر در مناطق مختلف کشور به شیوه های گوناگونی باعث شکل گیری سکونتگاه هایی مطلوب شده است. از کالبد روستای کندوان گرفته تا بافت شهر یزد و مصالح بکار رفته در خانه های سنتی شمال کشور همگی اثبات آن هستند. به طور کلی معماری بومی ایران نشأت گرفته از ویژگی های محیطی آن بوده و گاهاً ساختمان های ایجاد شده، آینه ای از طبیعت و نمود سازگاری انسان و محیط زیست شده اند. به منظور واکاوی دقیق تر، قصد داریم در این پژوهش اقلیم سرد کوهستانی را مورد ارزیابی قرار دهیم. روستای سردو از توابع شهرستان کهگلویه در استان کهگلویه و بویراحمد به دلیل قرار داشتن در مناطق کوهستانی و داشتن بافت و ساختار سنتی نمونه مناسبی است برای بررسی میدانی تأثیرات اقلیم و مصالح بوم آورد بر بافت و عناصر کالبدی. پژوهش پیشرو به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته و کلیات آن به این صورت است که ابتدا تعاریفی در باب معماری مناطق کوهستانی از دید صاحب نظران ارائه داده و اهمیت تأثیرپذیری مطلوب سکونتگاه ها از محیط پیرامونشان را بیان کردیم. سپس با مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی خانه ای را به عنوان نمونه موردی انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که؛ ساختار روستا به شیوه ی مناسب و هماهنگ با اقلیم و مصالح بوم آورد شکل گرفته است. با وجود محدودیت هایی نظیر مشکلات اقتصادی و توپوگرافی خاص بافت روستا و معماری ساختمان های آن مطلوب ارزیابی شده است. در آخر نیز چند پیشنهاد برای بهبود وضعیت سکونت در این مناطق ارائه داده ایم.

اقلیم، مصالح بوم آورد، بافت، کالبد معماری، سردکوهستانی