پدرام زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ی مهندسی، گروه مهندسی مکانیک
امیرحسین سعیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ی مهندسی، گروه مهندسی مکانیک
خلیل فرهنگ دوست - دانشیار، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ی مهندسی، گروه مهندسی مکانیک
سعید محمودی برام - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

فرایند پرچکاری یکی از مهم ترین انواع اتصال در صنایع مختلف و به خصوص صنعت هوایی است. واماندگی اتصال پرچ در ورقه های بدنه ی سازه های هوایی وابستگی مستقیم به وضعیت تنش در اتصال دارد. میزان تنش پسماند در اتصال اثر بسزایی روی استحکام استاتیکی و خستگی دارد. در این مقاله ابتدا اثر چهار پارامتر نیروی پرچکاری، تلرانس ابعادی، ضخامت ورقه و ضریب اصطکاک روی سطح تنش پسماند در اتصال بررسی شده است. هر یک از این پارامتر ها در چهار سطح در نظر گرفته شده اند. سپس با بهره گیری از روش طراحی آزمایشات حل اجزای محدود برای این آزمایشات انجام شده است. در ادامه با استفاده از روش تاگوچی اولویت پارامتر ها در اثرگذاری سنجیده شده و حالت بهینه بدست آمده است. به منظور صحه گذاری بر حل اجزای محدود دو حل تئوری در نظر گرفته شد. حل تئوری اول مربوط به روابط تغییر شکل در فاز های مختلف فرایند پرچکاری است. حل تئوری دوم نیز مربوط به رابطه ی بین نیروی پرچکاری و قطر دم پرچ می باشد. بین نتایج بدست آمده برای تغییر شکل در مراحل مختلف فرایند پرچکاری و هم چنین تغییرات قطر پرچ بر اثر نیروی پرچکاری برای دو حل تئوری و اجزای محدود، تطابق مطلوبی برقرار شده است.

فرایند پرچکاری، تنش پسماند؛ اتصال لبه ای؛ نیروی پرچکاری؛ ضریب اصطکاک؛ تلرانس؛ روش تاگوچی؛ آباکوس