حسین محمدی - دانشیار دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران
فرامرز خوش اخلاق - استادیار دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران
غلامرضا روشن - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی- دانشگاه تهران
مرتضی زراعتی - کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی- دانشگاه تهران

گسترش شهر نشینی و توسعه شهر ها به همراه افزایش شتابان جمعیت و توسعه فعالیتهای صنعتی با مصرف بی رویه سوخت های فسیلی به شدت آلودگی ها را افزایش داده است که عواقب آن در درجه اول به صورت امراض و بیماریهای تنفسی، تشدید بیماریهای قلبی و ریوی، متوجه ساکنان شهرها می شود. در این بررسی پس از نگاهی اجمالی و مختصر به نوسانات اقلیمی و سیستم های سینوپتیکی موثر در روند آلودگی های هوای تهران، ارتباط بین عناصر اقلیمی چون دما، بارش، فشار، تابش، باد، رطوبت نسبی و آلاینده های جوی مانند مونواکسید کربن( )، دی اکسید نیتروژن) )، دی اکسید گوگرد( )، هیدروکربن ها(HC)، و TSM با تعداد فوت شدگان بیماریهای قلبی شهر تهران در طی دوره آماری 2004-1994 مورد بررسی قرار گرفته شده است. در ادامه با استفاده از روشهای آماری توصیفی و نیز با استفاده از روابط همبستگی رگرسیونی به بررسی و تجزیه و تحلیل بین میانگین ماهانه یکا یک متغییرها با فوت شدگان بیماریهای قلبی پرداخته شد.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین عناصر اقلیمی همچون دما، رطوبت، تابش، سرعت و جهت باد و میزان فشار با فوت شدگان بیماریهای قلبی رابطه معنادار و قوی وجود دارد. بطوری که کاهش دما، کاهش تابش و طول روز، کاهش ارتفاع لایه وارونگی و سرعت باد و افزایش فشار باعث افزایش غلظت مواد آلاینده و تراکم آن در لایه محدودی از سطح زمین و در نهایت افزایش تعداد فوت شدگان بیماریهای قلبی شده است. افزایش مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای قلبی، در ماههای سرد سال از جمله دسامبر، ژانویه و فوریه که فراوانی شرایط جوی فوق الذکر زیاد است، به حداکثر خود می رسد.

آب و هواشناسی کاربردی، جغرافیای پزشکی، آلودگی هوای شهری، بیماریهای قلبی، تهران