نیکنام سلیمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جنگلداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبی
داود درگاهی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهدی پورهاشمی - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

امروزه در جنگلهای دنیا برای آگاهی از تغییرات موجود در اکوسیستم های جنگلی، تنوع و ترکیب گونه های چوبی را برآورد می کنند. هدف از این تحقیق بررسی ارتباط تنوع و غنای گونه های چوبی با عوامل فیزیوگرافی که فاکتورهای مهمی در پراکنش و استقرار گونه های گیاهی محسوب می شوند، می باشد. جهت برداشت داده ها، 84 قطعه نمونه 1600 متر مربعی با شبکه آماربرداری 250×200 در جنگلی واقع در سری دو حوزه آبخیز ثلاث باباجانی و روستای باباکوسه علیا در استان کرمانشاه پیاده گردید. در هرقطعه نمونه فاکتورهایی از قبیل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت، نوع گونه و قطر آن برداشت شد. سپس مقادیر هشت شاخص تنوع و یکنواختی ( سیمسون، هیل، شانون، تعداد گونه های همسال، یکنواختی سیمسون، کامارگو، اسمیت- ویلسون و تعدیل شده نی) و دو شاخص غنا (مارگالف و منهنیک) با استفاده از مجموع سطح مقطع هرگونه و کل پایه ها در هرقطعه نمونه محاسبه گردید. در مجموع 9 گونه چوبی در جنگلهای منطقه مورد مطالعه شناسایی، و سه شاخص تعداد گونه های همسال، اسمیت- ویلسون و مارگالف به ترتیب به عنوان بهترین شاخص های ناهمگنی، یکنواختی و غنا تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر تنوع و غنای گونه ای در ارتفاعات بالایی ، جهت شمال و شیب های بالای 30 درصد وجود دارد. بیشترین مقادیر یکنواختی نیز در ارتفاعات پایین و جهت جنوبی وجود داشته و در طبقات مختلف شیب نیز اختلاف معنی داری بین مقادیر شاخص اسمیت- ویلسون دیده نمی شود.

تنوع، غنا گونه ای، گونه های چوبی، عوامل فیزیوگرافی، باباکوسه علیا