حمیده افخمی - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
حسین ملکی نژاد - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
جواد چزگی - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
مژده محمدی خشویی - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

عشایر، جامعه ای مولد هستند که خصوصیت های اجتماعی، فرهنگی و شیوه سکونت ویژه ای دارند و از نظر اقتصادی، درامد اصلی عشایر به دام و دامداری وابسته است. بطوریکه بررسی مسائل اقتصادی و اجتماعی عشایر جهت ارائه راهبردی مناسب می تواند حائز اهمیت باشد. این تحقیق بر اساس مدل تحلیلی SWOT انجام گرفته است. ابتدا با بازدید از منطقه و تهیه پرسشنامه های نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای منطقه تعیین گردید. سپس ماتریس عوامل داخلی (قوت ها و ضعف ها) و عوامل خارجی 0فرصت ها و تهدیدها) تهیه و جهت امتیازدهی (طیف لیکرت) به کارشناسان و بومیان منطقه ارائه گردید. پس از تعیین ضریب تأثیر (ضریب نهایی) عوامل در ماتریس ها، راهبرد (استراتژی) حداقل- حداکثر WO تعیینگردید. این راهبرد نوع دوم راهبردها از ترکیب فرصت ها و نقاط ضعف می باشد. یعنی از ترکیب عوامل این دو بخش، راهبرد متناسب با آن طراحی می شود که در این حالت هدف این است که با بهره جستن از فرصت ها، نقاط ضعف را کاهش یا از بین برد. در ادامه شش راهکار از تلفیق عوامل داخلی و خارجی مشخص شد، که جهت تعیین راهکارهای مؤثر از ماتریس QSPM استفاده شد که دو راهکار با حداکثر امتیاز 20 که شامل 1- توجه دولت به مناطق محروم و عشایر منطقه و تأسیس مراکز بهداشتی، فرهنگی، رفاهی، ارتباطی و مراکز خرید و فروش و 2- ارائه برنامه ای جامع برای یکجا نشینی عشایر و عواقب بعد از آن، با بالاترین امتیاز بهترین راهکار شناخته شدند. چون اعمال تمام راهکارها در یک زمان امکان ندارد به اولویت بندی پرداخته می شود و این دو راهکار بسیار ضروری است.

مسائل اقتصادی و اجتماعی، مدل SWOT، ماتریس QSPM، عشایر عرب طاهری