رضا صفری - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر - ساری

Mnemiopsis leidyi از موجودات شانه داریست که با ورود خود به دریای خزر، اکوسیستم آن را تحت تاثیر قرار داده و ذخایر ماهیان مختلف از جمله کیلکا را بشدت کاهش داده و ضربات اقتصادی فراوانی را به صیادان وارد نموده است. این شانه دار از طریق آب توازن کشتیهای باربری و نفتی که از دهانه ولگاه وارد دریای خزر می شوند به حوزه جنوبی راه پیدا کرده است . کاهش ذخایر ماهیان مختلف، ناشی از تغییر در جمعیت ارگانیسمهای مختلف در زنجیره غذایی از جمله زئوپلانکتونها، موجودات کفزی و باکتریها بوده است. در بین میکروارگانیسمها، باکتریها بعنوان موجودات اولیه در هرم زنجیره غذایی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و گروه گرم منفی تخمیری و غیر تخمیری که جمعیت غالب دریا را تشکیل می دهند دارای اهمیت دو چندان می باشند. در این تحقیق، سطح شانه دار Mnemiopsis leisyi از نظر وجود باکتریهای تخمیری و غیر تخمیری مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس دو تست کلیدی اکسیداسیون – فرانتاسیون (OF) واکسیداز، باکتریهای گرم منفی به چهار گروه تخمیری اکسیداز مثبت، تخمیری اکسیداز منفی، غیر تخمیری اکسیداز مثبت و غیر تخمیری اکسیداز منفی تقسیم بندی شدند. نتایج آزمایشات انجام شده بر روی 20 کلنی خالص نشان داد که جمعیت باکتری های تخمیری اسیداز مثبت در حدود 45% (9 کلنی)، تخمیری اکسیداز منفی 30% (6 کلنی)، غیر تخمیری اکسیداز مثبت 15% (کلنی) و غیر تخمیری اکسیداز منفی 10% (2 کلنی) بوده است. مطالعات انجام شده بر روی فون میکروبی شانه دار نشان می دهد که اولا پراکنش باکتریهای منفی نسبت به باکتریهای گرم مثبت بیشتر بوده، ثانیا باکتریهای گروه تخمیری، شمارش بیشتری را بخود اختصاص می دهند. وجود لایه پلی ساکاریدی در سطح شانه دار باعث می گردد که جمعیت باکتریهای تخمیری بیشتری از سایر باکتریها بوده و علت آن نیز وجود طیف مختلفی از آنزیمهای ساکارویتیک در این باکتریها می باشد. از طرفی این گروه از باکتریها قادر به تحمل شرایط نامناسب محیطی می باشند.

باکتریهای تخمیری و غیر تخمیری ، Mnemiopsis leidyi