محمد مسعود - دانشیار دانشگاه اصفهان، دانشکده هنرهای زیبا ، شهرسازی
احسان امینی - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
پیمان نوذری - دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، دانشگاه پیام نور شیراز

المانها و مونومانهای یک شهر بر گرفته از فضای فکری حاکم بر آن و تاریخ و هویت یک شهر هستند و به شکلی این عناصر شهری نماد هویت و اصالت یک شهر و معرف پیشینه آن شهر می توانند باشند. در این پژوهش تلاش گردیده است تا تأثیر المان های شهری بر هویت یک شهر مورد واکاوی قرار گیرد. از این جهت کلانشهر شیراز با توجه به این که پایتخت فرهنگی و سومین حرم اهل بیت (ع) می باشد، انتخاب شده و مسئله فوق در آن بررسی می گردد. این مقاله شامل چهار بخش اصلی می باشد؛ در بخش اول ابتدا پیشینه تحقیق ذکر شده و پس از آن به بررسی ویژگی های اجتماعی شهر اسلامی پرداخته می شود. در بخش دوم تعریف المان و خصوصیات یک المان شهری مورد بحث قرار گرفته، در بخش سوم مقوله هویت با تعریف مفهوم هویت شروع شده و با تعریف هویت ایرانی - اسلامی و هویت در شهر ادامه یافته و پس از آن با ذکر اهمیت تأثیرپذیری المان های یک شهر ایرانی - اسلامی از هویت آن شهر پایان می یابد. و در آخر بخش چهارم با بررسی و تحلیل چهار المان شاخص از منظر هویت ایرانی - اسلامی در کلانهشر شیراز شروع شده و با ارائه پیشنهادات طراحی المان های آتی این شهر پایان می پذیرد. در انتها نتیجه گیری مبتنی بر این اصل که فضای کالبدی و مفهومی می بایست در عین پاسخگویی به نیازهای یک شهر به لحاظ فرم، ساختار، رنگ، مصالح و ... شهروندان را به سوی ارزشهای اسلامی هدایت نماید ارائه گشته و شاخصه هایی مرتبط با این مقوله مجدداً ذکر خواهند شد.

هویت ایرانی - اسلامی، المان های شهری، سومین حرم اهل بیت (ع)، کلانشهر شیراز