سمانه سادات محزونی کچپی - کارشناس ارشد مرتعداری و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور
محمد مهدوی - استادیار منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور
محمد حسن جوری - عضو هیئت علمی گروه منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور
فاطمه رضا زاده - کارشناس ارشد مرتعداری

وضعیت مرتع نشان دهنده تاریخچه عوامل زنده و غیر زنده بر روی پوشش گیاهی و خاک مرتع در گذشته و حال است که ازشرایط متفاوتی برخوردارند بطوریکه میتواند باعث تغییراتی در رشد و نمو محصول شده و کمیت و کیفیت مواد موثره آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. گیاهTanacetum polycefalum متعلق به خانواده Compositeاست. اندامهای رویشی این گیاه دارای خاصیت ضد عفونی کننده، بیحس کننده درد، بیهوش کننده، ضد جوش صورت و پوست، گندزدا، مانع سرطان، ضد آلرژی،پایین آورنده فشارخون و آرام کننده سوزش است. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیتهای مختلف مرتع بر عملکرد اسانس گیاهTanacetum polycefalum است. ابتدا سه سایت جهت تعیین وضعیت در نظر گرفته شد و وضعیت مرتع تعیین گردید سپس اسانس گیری از اندامهای هوایی گیاه در مرحله گلدهی از سه وضعیت مختلف، به روشHydrodistilation صورت گرفت. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس با دستگاهGC/MS و GC و تجزیه واریانس دادهها توسط نرم افزار Spss ver 17 انجام شد. جهت مقایسه میانگینها، از آزمون چند دامنهای دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین بازده اسانس متعلق به سایت 1 با وضعیت خوب و کمترین آن به سایت 3 با وضعیت فقیر تعلق داشت. به طور کلی در سه وضعیت مختلف مرتع، 58 ترکیب شناسایی شد که ترکیباتSabinyl ،1,3-Cyclohexadiene, 2-methyl-5 ،Cis- Davanone ،1,8-Cineole Sabinol و Camphor ،acetateبالاترین میزان را به خود اختصاص دادند. بنابراین تفاوت در کمیت و کیفیت هر نمونه از اسانسها میتواند ناشی از تفاوت شرایط پوشش گیاهی و خاک در وضعیتهای مختلف مرتع باشد.

ا1,8- ، وضعیت مرتع، بازده اسانس، ترکیبات شیمیایی. Cineole ،Tanacetum polycefalum