محمدرضا احدی
مهدی اکبری

در بسیاری از فعالیت‌های انتقال، حتی درعملیات‌های جابجایی ساده، احتمال اعمال تنش‌های شدید مکانیکی، حرارتی، فیزیکی، شیمیایی و... به کالاهای خطرناک یا مواد سمی بسته‌بندی شده یا انبار شده، وجود دارد، برای مثال تکان‌های شدید وارده به کشتی‌ها در دریا، سقوط و ترکیدن بسته‌ها هنگام انتقال و... از جمله این موارد هستند. عوامل آب و هوایی از قبیل دما، رطوبت و تابش آفتاب می‌توانند موجب افزایش تنش‌ها در بسته‌بندی مایعات، تحت فشار قرار گرفتن بسته‌های فولادی و تخریب بسته‌بندی‌های کاغذی یا پلاستیکی شوند. حتی خود کالای خطرناک ممکن است بر صحت و سلامت بسته‌بندی تاثیرگذار باشد، مثلاً موجب ایجاد خوردگی، افزایش تنش‌های ناشی از ترک‌خوردگی یا دیگر پدیده‌های تنش‌زا شود. تمام نکات و عواملی از این دست، بر اهمیت و نیاز به بسته‌بندی و برچسب‌زنی ایمن، هنگام جابجایی کالاها یا مواد خطرناک تاکید می‌کنند. نوع و نحوه بسته‌بندی‌ها به مشخصات و ویژگی‌های مواد خطرناک و یا سمی بستگی دارد. از جمله دیگر موارد موثر بر نوع بسته‌بندی می‌توان به شکل مواد (جامد، مایع و گاز) و شیوه حمل و نقل (جاده‌ای، ریلی و هوایی) اشاره کرد. بسته‌بندی کالاهای خطرناک می‌بایست پیش از بکارگیری جهت حمل و نقل، بطور موفقیت‌آمیز تمام آزمایشات استاندارد را سپری کنند تا قابلیت آنها در تحمل فشارهای داخلی یا خارجی، ضربه، نشت، نفوذ، انفجار، اشتعال و... سنجیده شود تا احتمال وقوع هرگونه حادثه هنگام نقل و انتقال و یا در زمان وقوع تصادفات کاهش یابد و اثرات ایمنی و زیست‌محیطی حمل آنها بطور قابل ملاحظه کنترل شود. در این مقاله سعی شده است تا نقش بسته‌بندی بر افزایش ایمنی انتقال و نگهداری کالاهای خطرناک یا سمّی بررسی و ارائه راهکارهایی بر اساس استاندارهای جهانی در مورد بسته‌بندی‌ها ارائه شود

ایمنی جابجایی، کالاهای خطرناک، مواد سمی، بسته‌بندی، آزمایشات استاندارد