ایرج محمدفام - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت حرف های، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان
علیرضا زمان پرور - مربی، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان
مسعود شفیعی مطلق - کارشناس ارشد، گروه مهندسی بهداشت حرف های، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان

مقدمه: یکی از بازارهای مهم از نظر تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و همچنین ایمنی، بازار همدان می باشد. طراحی غیر اصولیاماکن و معابر به همراه ارزش اقتصادی بالای کالاهای موجود در این بازار باعث شده است که به کیی از حوزه های پر اهمیتاز نظر ایمنی تبدیل شود. هدف این مطالعه ارزیابی وضعیت ایمنی بازار همدان و ارائه راهکارهای کنترلی جهت جلوگیری از بروزحادثه می باشد.روش ها: در این مطالعه مقطعی با استفاده از روش های مشاهده (ارزیابی ریسک) و بررسی و مصاحبه با خبرگان، بازار همدان به83 ناحیه تقسیم گردید. ارزیابی ریسک هر ناحیه بر اساس 22 پارامتر نظیر مواد غالب، ارزش فعالیت، وجود سیستم مناسب اطفاءحریق و ... انجام شد. با بکارگیری روش مقایسه زوجی، پارامترها با هم مقایسه و وزن آنها نسبت به هم به دست آمد. برای هرناحیه چهار ریسک شامل ریسک های کلی، پیشگیری، شناسایی و کنترلی به دست آمد و نهایتاً برای هر یک از ریسک ها محدودهایمن، احتیاط و خطر تعریف گردید.یافته ها: از نظر ریسک های پیشگیری، شناسایی و کنترل حریق به ترتیب 5/ 25 ، 47 و 53 درصد نواحی مورد مطالعه در ناحیهخطر و مابقی در ناحیه احتیاط بوده و از نظر ریسک کلی نیز 5/ 20 درصد نواحی در ناحیه خطر و 5/ 79 درصد در ناحیه احتیاطقرار داشتند.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج هیچ ناحیه ای از بازار همدان در محدوده ایمن نبوده لذا بر اجرای اقدامات فنی و مدیریتینظیر نصب تجهیزات اطفاء حریق در واحدها و آموزش شاغلین تأکید می گردد.

ایمنی، ارزیابی ریسک، بازار، همدان، کنترل حریق