حسین جعفری منصوریان - کارشناس ارشد، گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
امیرحسین محوی - استادیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
مصطفی علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، مرکز پژوهش های علمی دانشجویی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
لیلا شامبولی - کارشناس، گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی سینا، تهران، ایران

مقدمه: رنگ موجود در فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی یکی از عمده ترین آلاینده های زیست محیطی به شمار می رود. هدف از این تحقیق، تعیین کارایی حذف رنگ های راکتیو قرمز 198 و راکتیور آبی 19 توسط کربن فعال استخراج شده از برگ کهور می باشد. روش ها: این تحقیق، یک مطالعه تجربی- آزمایشگاهی بوده که در آن اثر متغیرها در کارایی حذف رنگ از فاضلاب سنتتیک مورد بررسی قرار گرفت. از جمله پارامترهای مورد بررسی، اثر pH، زمان تماس، دوز جاذب و غلظت اولیه رنگ بود. همچنین رفتار جذب رنگ ها توسط ایزوترم های فروندلیچ و لانگمویر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که کارایی حذف رنگ با افزایش میزان pH کاهش ولی با افزایش دوز جاذب، زمان تماس و غلظت اولیه رنگ، افزایش می یابد. واکنش پس از گذشت 40 دقیقه به مرز تعادل رسید و سپس کاهش محسوسی پیدا نمود. راندمان حذف رنگ راکتیو قرمز 198 در غلظت رنگ 60mg/l به حدود 85/81 درصد و برای رنگ راکتیو آبی 19 در غلظت رنگ 240mg/l به 97/43 درصد رسید. مدل جذب لانگمویر برای رنگ راکتیو قرمز 198 و مدل فروندلیچ برای رنگ راکتیو آبی 19 بهترین مدل هایی بودند که فرآیند جذب از آن ها تبعیت می کرد. بحث و نتیجه گیری: کارایی جاذب تهیه شده در حذف رنگ از محیط آبی نشان داد که می توان از آن به عنوان یک نوع جاذب مؤثر و ارزان قیمت در فرآیندهیا تصفیه انواع فاضلاب های رنگی استفاده نمود.

کربن فعال، برگ کهور، زایدات کشاورزی، رنگ راکتیو قرمز 198، رنگ راکتیوآبی 19، ایزوترم جذب