مرتضی زند رحیمی - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
ملیحه محمدی - دانشجوی کارشناسی

فولادهای ضد زنگ آستنیتی دارای مقاومت به خوردگی بسیار بالایی هستند و در شرایط آنیل شده بسیار چکش خوار بوده و دارای چقرمگی فوق العاده ای می باشند. فولادهای آستنیتی در مصارفی، کاربرد گسترده دارند که احتیاج به عملیات تغییر فرم شدید است. فولاد آستنیتی 304 AISI پر کاربردترین نوع فولاد آستنیتی است. این فولاد ساختاری نیمه پایدار دارد که در اثر دادن گرما و یا انجام کار سرد بر روی آن به مارتنزیت تبدیل می گردد. چنانچه بر روی این فولاد کار سرد انجام شود دانسیته نابجائی ها افزایش می یابد و در پی این امر انرژی ذخیره شده نیز شدت می یابد، این انرژی نیروی محرکه ای برای عملیات تبلور مجدد خواهد بود. روشی مناسب برای تعیین میزان انرژی ذخیره ده استفاده از پراش اشعه X می باشد. در این تحقیق به منظور محاسبه انرژی ذخیره شده در سیستم و میزان استحاله مارتنزیتی تعدادی نمونه تحت عملیات کشش و نورد سرد قرار گرفتند. این نمونه ها تحت آنالیز پراش اشعه X قرار گرفتند، با آنالیز عرض و پراکندگی پیک های براگ تولید شده و استفاده از فرمول Stibitz انرژی ذخیره شده در صفحات بلوری معین تعیین گردید. نتایج بر آمده از این تحقیق موید این امر است که با افزایش درصد کار سرد انرژی ذخیره شده در سیستم و استحاله مارتنزیتی افزایش می یابد و انرژی ذخیره شده در صفحات کریستالی مختلف، متفاوت می باشد.

فولاد ضد زنگ آستنیتی، انرژی ذخیره شده، کارسرد، پراش اشعه ایکس