رضا خادم حسینی - کارشناس ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران
مهدی دیواندری - استادیار، دانشگاه علم و صنعت ایران
سید محمدعلی بوترابی - استاد، دانشگاه علم و صنعت ایران

در این تحقیق ریزساختار دو نوع چدن نشکن (حاوی 3 تا 3/3 درصد کربن و حدود 2/4 درصد سیلیسیم)، در دو سیستم Fe-C-Si و Fe-C-Si-2%Al به کمک میکروسکوپ الکترونی (SEM) مورد بررسی قرار گرفته است. برای ریخته گری از یک مدل پله ای با ضخامت 20، 40 و 50 میلی متر مورد مطالعه قرار گرفت. عملیات آستنیته در دمای 925 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت و عملیات آستمپر در دو دمای مختلف 315 و 370 درجه سانتیگراد و به مدت 2 ساعت انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزودن 2 درصد وزنی آلومینیم به چدن نشکن، ساختاری با گرافیت فشرده تشکیل شده است. همچنین مطالعات انجام شده بر روی ریزساختار هر دو نوع چدن بر تشکیل تیغه های بینایت پایینی در دمای آستمپر 315 درجه سانتیگراد و صفحات بینایت بالایی در دمای آستمپر 370 درجه سانتیگراد دلالت دارد. با اینحال ساختار تشکیل شده در سیستم Fe-C-Si-Al در مقایسه با ساختار بدست آمده از سیستم Fe-C-Si ظریف تر است. همچنین تصاویر بدست آمده بر عدم حضور فاز پرلیت در ساختار نمونه حاوی آلومینیم با ضخامت بالا دلالت دارد که این بدلیل افزایش آستمپرپذیری است.

چدن نشکن، آلومینیم، سیستم Fe-C-Si، سیستم Fe-C-Si-Al، دمای آستمپر، بینایت بالایی، بینایت پایینی