الهام احمدی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد، توسعه روستایی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
اسماعیل کرمی دهکردی - دانشیار، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در افزایش تولید و بهره وری، مدیریت و برنامه ریزی در تولید می باشد. منظور از مدیریت در تولید شامل مدیریت منابع انسانی، کنترل کیفیت، کنترل بهره وری و تدارکات می باشد. به دلیل نقش مهم قالی بافی در مناطق روستایی در تامین معیشت خانوار روستایی، مدیریت تولید فرش نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. با توجه به وجود سه شیوه تولید کارفرمایی، خویش فرمایی و مشارکتی در صنعت فرش دستباف مدیریت تولید در این صنعت با توجه به شیوه های تولید متفاومت می باشد. از این رو، هدف این مقاله بررسی روش های مدیریت تولید در شیوه های مختلف تولید فرش دستباف در روستاهای شهرستان زنجان می باشد. با استفاده از روش شناسی مطالعه موردی، داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند و ساختارمند، مطالعه اسنادی گردآوری شدند. نتایج نشان داد که بافندگان در روستاهای شهرستان زنجان به شیوه کارفرمایی (مزدی و سهم بری) و خویش فرمایی فعالیت دارند. مدیریت تولید در شیوه کارفرمایی به ویژه شیوه مزدی بر عهده کارفرما بوده در حالی که در شیوه خویش فرمایی مدیریت بر عهده بافنده اصلی و سرپرست خانوار می باشد. بیشترین شیوه بافت در روستاهای شهرستان زنجان به شیوه کارفرمایی بوده که این نشان دهنده عدم توان بافندگان تمایل آنان که ممکن است ناشی از نبود اطلاعات، نبود توان مالی و از این قبیل برای مدیریت واحد تولیدی خود می باشد.

مدیریت تولید، فرش دستباف، شهرستان زنجان