حسن حکمت نیا - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور اردکان یزد
مریم سیف الهی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

طراحی شهری در دهه 1960 باهدف جستجو برای کیفیت شهر به وجود آمد. این جستجو تا به امروز نیز همچنان با دو هدف عملکردی و زیباشناختی ادامه یافته است. در کشور ما حرفه و رشته طراحی شهری به مفهوم امروزی آن، سابقه چندان طولانی ندارد. طی 30 سالی که از معرفی این زمینه در کشور ما می گذرد، علیرغم تجارب متعددی که به دست آمده، نتایج مطلوبی عاید نشده و نمونه های موفقی ارائه نگردیده است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی تحلیلی است و در گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و بررسی های پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. محدوده مورد مطالعه چهار محله شهری سیرجان محله رزمندگان، آباده، سردارجنگل، عباسپور تعیین شد که پس از جمع آوری اطلاعات ابتدا وضعیت کنونی محلات مورد مطالعه شهر سیرجان بررسی و ارزیابی شد. سپس میزان برخورداری محلات مورد مطالعه از شاخص های گزینش شده طراحی شهر مورد بررسی قرار گرفت. وزن دهی به معیارهای و زیر معیارها برای تحلیل بر اساس بررسیهای پیمایشی و نظرسنجی انجام شده صورت گرفت. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تحلیل شبکه ای و نرم افزار ویژه آن SuperDecisions استفاده شد. از تحلیل مقایسه ای این نتیجه حاصل گشت که میزان برخورداری محلات مورد مطالعه شهر سیرجان از شاخص های طراحی شهری مطابق با استاندارد نیست و در نتیجه فرضیه اول تحقیق تایید می شود. نتایج تجزیه و تحلیل حاصل از خروجی نرم افزار نیز نشان می دهد که محله رزمندگان با وزن 0.438 در سطح برخوردار و در کلاسی بالاتر از دیگرمحلات مورد مطالعه قرار می گیرد. محله آباده، سردار جنگل به ترتیب با وزن نرمال 207،0.299 در رتبه دوم و در سطح نیمه برخوردار قرار گرفته است و محله عباسپور با امتیاز نرمال 0.053 در رتبه سوم و در سطح فرو برخوردار یا محروم قرار گرفت. که با توجه به این نتیجه فرضیه دوم تحقیق نیز مبنی بر اینکه میزان برخورداری محلات مورد مطالعه شهر سیرجان از شاخص های طراحی شهری عادلانه و یکسان نیست تایید شد

طراحی شهری، میزان برخورداری، سیرجان